A Comparative Narrative of the Position of Reason in the Thoughts of Descartes and Sheikh Ansari From An Educational Perspective

During the last four decades in iran, there has been a relentless effort by the proponents of the theory of islamic education to compare the intellectual, behavioral and educational ideas of muslim thinkers with the views of world-renowned philosophers. the aim of the present study was a comparative narrative of the position of “reason” in the thoughts of the french philosopher rené descartes and the shiite jurist sheikh morteza ansari from the perspective of education. in terms of method, the present study is a comparatively qualitative research using philosophical hermeneutic approach. for data collection, researchers have used the documentary method and for data analysis (text comprehension) the history-oriented and commentator-centered approaches were used. the first findings showed that both descartes and sheikh ansari are very similar in terms of their great influence on the thinkers of their time and intellectual stream-making . also, the most important similarity between the two philosophers is the acceptance of the superiority of reason over other sources of knowledge. the research findings also reveal differences between the two thinkers. cartesian intellect is self-centered and sheikh ansari intellect is other-centered. while descartes sees reason as the only real tool for measuring the accuracy of science, sheikh ansari considers it as one of the most important tools for discovering knowledge. in short, although descartes and sheikh ansari were not in the conventional sense of the word educator, by emphasizing the position of reason, they were able to undermine the scientific structure of their society - such as traditional teaching- learning methods, teacher-centered and past-centered.

خوانشی تطبیقی ازجایگاه عقل در اندیشه های دکارت و شیخ انصاری از منظر تربیت

در طی چهار دهه اخیر در ایران تلاشی بی وقفه ازسوی طرفداران نظریه تربیت اسلامی برای مقایسه اندیشه های عقلی، رفتاری و تربیتی اندیشمندان مسلمان با دیدگاه های فیلسوفان معروف جهان صورت گرفته است. هدف پژوهش حاضر خوانشی تطبیقی ازجایگاه عقل در اندیشه های فیلسوف فرانسوی رنه دکارت و فقیه شیعی شیخ مرتضی انصاری از منظر تربیت است. تحقیق حاضر از لحاظ روش جزو پژوهش های تطبیقی کیفی با رویکرد هرمنوتیک فلسفی است. برای جمع آوری داده ها ، محققان از روش اسنادی و برای تحلیل داده ها ( فهم متن ) از رویکرد تاریخ گرا ومفسر محور سود جسته اند . نخستین یافته تحقیق نشان داد که دکارت و شیخ انصاری از لحاظ اثرگذاری عظیم بر اندیشمندان عصر خود و& جریان سازی فکری & شباهت بسیار با یکدیگر دارند. هم چنین مهم ترین شباهت این دو ، پذیرش برتری عقل بر سایر منابع کسب معرفت است. یافته های تحقیق نشانگر تفاوت هایی نیز بین دومتفکر می باشد. عقل دکارتی ، خود محور و عقل شیخ انصاری دگر محورانه است. در حالی که دکارت به عقل به عنوان تنها ابزار واقعی سنجش صحت و سقم علم نگاه می کند ، شیخ انصاری آن را یکی از مهم ترین ابزارهای کشف معرفت واقعی می پندارد. در یک جمع بندی اجمالی می توان گفت اگرچه دکارت و شیخ انصاری به مفهوم مرسوم در علوم تربیتی & مربی & نبوده اند ، اما با تاکید بر جایگاه عقل توانسته اند شیوه های سنتی یاددهی – یادگیری ، ساختار علمی گذشته گرا ، سنت های کلاسیک معلم محور و فضای مبتنی بر تک صدایی و جزم اندیشی را در محیط های تربیتی جهان پس از خود تضعیف نمایند.