کارآفرینی خط مشی و نوآوری در اصلاح یارانه حامل های انرژی در ایران؛ چه کسی کدام جریان ها را با یکدیگر جفت و جور می کند؟

برای تحلیل مسائل خط مشی چارچوب‌های مفهومی متعددی پیشنهاد شده است. یکی از این چارچوب ها، چارچوب جریان‌های شش‌گانه است که جریان های مشکل، سیاست، خط مشی، فرایند، برنامه و فنّاوری را مطرح می‌کند و تلاش دارد نقش کارآفرینان و کارگزاران مرتبط با هریک از جریان های شش‌گانه را تبیین کند. برای درک بهتر کارکرد این چارچوب قانون هدفمندی یارانه‌ها انتخاب شده است که مانند بسیاری دیگر از خط مشی‌های معلّق در کشور حدود دو دهه، ذهن خط مشی گذاران را به خود معطوف کرده بود. برای بررسی این مورد مطالعه اسناد، کتب، مصاحبه‌های مکتوب و سخنرانی های مقامات در قلمرو زمانی دهه های 70 و 80 شمسی بررسی شدند. نتایج حاصل از این پژوهش  چگونگی تاثیر کارآفرینان اثرگذاری هم چون حبیب فتینی، جمشید پژویان و محمود احمدی نژاد و همچنین دلایل ‌عدم همراهی برخی جریان‌ها برای تکمیل بخش های ناتمام قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نشان داده شده است. بررسی های انجام شده در این پژوهش نشان می دهد که زمان برترین مسئله در فرایند خط مشی ‌گذاری در طرح هدفمندی یارانه ‌ها در دستور کار گذاری آن بود که حدود 20 سال، به طول انجامید و درنهایت هم کارآفرینان خط مشی داخلی نتوانستند تصمیم سازی در خوری انجام دهند و نقش کارآفرینان بانک جهانی برای پیوند خوردن جریان سیاست و خط مشی بسیار پررنگ بود. این یعنی بر خلاف این تصور عمومی که کشور ما از مشکل عملیاتی کردن خط مشی رنج می برد؛ کشور در بخش کارآفرینی خط مشی و جامعه خط مشی که مسئولیت ریل گذاری را بر عهده دارد دارای ضعف جدی تری است یا حداقل اگر نخواهیم این موضوع را تعمیم دهیم در طرح هدفمندی یارانه ها این گونه بوده است.

policy entrepreneurship and innovation in reforming subsidies in iran; who matches which streams with each other?

several conceptual frameworks have been proposed to analyze policy issues. one of these frameworks is the framework of the six streams, which presents the streams of problem, politics, policy, process, program, and technology and tries to explain the role of entrepreneurs and actors related to each of the six streams. in order to better understand the functioning of this framework, the subsidy-reform law has been chosen, which, like many other pending policies in the country for about two decades, had turned the minds of the policy makers. to investigate this case, the study of documents, books, written interviews and speeches of officials in the time period of 1990-2010 were examined. the results of this research show the influence of influential entrepreneurs such as habib fatini, jamshid pejhoyan and mahmoud ahmadinejad, as well as the reasons for not accompanying some streams to complete the unfinished parts of the subsidies-reform law. this research show that the most time-consuming issue in the policy-making process was to bring the subsidies-reform in the agenda, which lasted for about 20 years and finally domestic policy entrepreneurs were not able to make decisions and the role of world bank entrepreneurs was very prominent in connecting the stream of politics and policy. this means, contrary to the general perception that iran suffers from the problem of operationalizing the policy; iran has a more serious weakness in the entrepreneurship sector of the policy, and the policy community that is responsible for paving the way for policies is not well empowered. at least, if we don’t want to generalize this issue to all policies, it is true in the subsidy-reform plan.