طراحی سنجه اندازه‌گیری کیفیّت در فرایند خط‌ مشی‌ گذاری فرهنگی در آموزش عالی

بدون اندازه‌گیریِ امر تحت حکمرانی، سخن راندن از بهبود اگر گزاف نباشد، موضوعی به شدّت دشوار است. خط‌ مشی‌ گذاری عمومی، ابزار دولت‌ها در حکمرانی بر عرصه‌های مختلف جامعه است. خط ‌مشی ‌های عمومی که در راستای حل مسائل و برآورده کردن حوائج عامه تدوین و پیاده‌سازی می‌شوند، تنها در صورتی می‌توانند هدف غایی خود مبنی بر منفعت عمومی را محقق کنند که در فرایند مسئله‌شناسی، تدوین، اجرا و ارزشیابی، از کیفیت مطلوب برخوردار باشند. آگاهی از میزان کیفیت خط ‌مشی ‌های عمومی در هر یک از مراحل مذکور، نیازمند ابزار و سنجه‌های اندازه‌گیری دقیق و معتبر است. با مسلح بودن دولت‌ها به ابزار و سنجه اندازه‌گیری کیفیت خط ‌مشی ‌های عمومی، آگاهی از وضع موجود و حرکت به سمت وضع مطلوب، تسهیل خواهد شد. اهمیت این امر، هنگامی که سخن از عرصه فرهنگی جامعه باشد، دو چندان خواهد بود. در این پژوهش، با مبنا قرار دادن الگوی ارزشیابی فرایند خط‎مشی‎گذاری فرهنگی و با استفاده از روش‌شناسی ده مرحله‌ای ساخت سنجه اندازه‌گیریِ راتری و جونز (2007) و نظرخواهی از 10 خبره فعال حوزه فرهنگی، اقدام به طراحی سنجه اندازه‌گیری کیفیت خط ‌مشی ‌های فرهنگی در قالب پرسشنامه شده است. سنجه طراحی‌شده در قالب تعداد 55 سوال، امکان سنجش کیفیت خط ‌مشی ‌های فرهنگی در پنج بُعد مسئله‌شناسی، راه حل گزینی، مشروعیت دهی، اجرا و ارزیابی را فراهم کرده است. بُعد مسئله‌شناسی، دارای مولفه‌ای به نام تعالی فرهنگی با چهار شاخص: تعمیق باورهای دینی و ارزشی، رشد اجتماعی، هویت‌بخشی و بصیرت‌افزایی است. بُعد مشروعیت‌دهی، دارای مولفه‌ا‌ی به نام پشتیبانی فرهنگی با دو شاخص: اقناع‌پذیری و حمایت قانونی است. مولفه‌های بُعد اجرا در خط‌ مشی‌ گذاری فرهنگی عبارتند از: بسترسازی نرم با شاخص‌هایی از قبیل تعهد و توانمندی مجریان. نهایتاً در بُعد ارزیابی، مولفه‌ا‌ی به نام نظارت هوشمند فرهنگی با شاخص‌هایی از قبیل نظارت هدفمند، مستمر و واقع‌نگر وجود دارد.

Designing a Scale for Measuring the Quality of Cultural Policymaking Process in Higher Education

Without measuring governance, it is extremely difficult to talk about improvement. Public policymaking is the tool of governments in governing various areas of society. Policies that are formulated and implemented to solve problems and meet public needs can only achieve their ultimate goal of public interest if they are of good quality in the process of agenda setting, formulation, implementation, and evaluation. Knowing the quality of policies in each of these stages requires accurate and valid measuring tools and metrics. This will be doubly important when it comes to the cultural sphere of the society. In this study, based on the evaluation model of the cultural policymaking process and using the tenstep methodology of designing the measures of Ruther and Jones, and a survey of 10 active experts in the field of culture, a questionnaire for measuring the quality of cultural policies has been designed. The scale, containing 55 questions, has made it possible to measure the quality of cultural policies in five dimensions: problemidentification, solutiontaking, legitimization, implementation and evaluation. The problemidentification dimension has a component called cultural excellence with four indicators: deepening of religious and value beliefs, social development, identitycreating and insightgiving. The legitimization dimension has a component of cultural support with two indicators: persuasiveness and legal protection. The implementation dimension has the component of cultural policymaking which includes soft contextualization with indicators like commitment and the potency of the administrators. Finally, the evaluation dimension has the component of cultural monitoring with indicators like, purposeful, continuous, and realistic monitoring.