بررسی مقایسه‌ای بسامد کاربرد استعاره مفهومی «علم» در گفتار خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی

نظام آموزش‏ عالی هر کشور از مهم‌ترین نهادهاست زیرا تربیت‌کنندۀ نیروهایی است که ادارۀ کشور را به عهده می‌گیرند، لذا سیاست‌گذاری‌های غلط در این نهاد می‌تواند آسیب جدی به کشور وارد سازد. یکی از این رویکردهای نادرست به علم که در آموزش ‏عالی ایران در دهه‌های اخیر وارد شده است نگاه کمّی و اقتصادی به علم و تجاری‌سازی دانش است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی استعارۀ علم/دانش در گفتار سه رئیس‏جمهور، نشان دهد که چگونه نگاه اقتصادی و تجاری به علم، در سخنان آن‏ها بازتاب یافته است. به لحاظ چارچوب نظری و روشی، این پژوهش مبتنی بر نظریه و رویکرد لیکاف و جانسون (1998) و چارتریس‏بلک (2004) است. نتایج بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که محمود احمدی‏نژاد در مقایسه با دو رئیس‌جمهور دیگر، در سخنرانی‏های خود، از گفتمان استعاری بیشتر بهره برده است. همچنین حوزه‏های مفهومی کالا، مکان، سفر، به ترتیب پربسامدترین حوزه‏های مفهومی به‏کاررفته به مثابه حوزۀ مبدا استعاره‏ها در پیکرۀ مرجع هستند. حوزۀ مبدا کالا با تخصیص 78% از آمار استخراج شده از استعاره‏های مفهومی، پربسامدترین حوزۀ شناخته شده است. به علاوه، برجسته بودن نگاه کالایی و اقتصادی به علم، در سخنان هر سه رئیس جمهوری نشان‌دهندۀ ذهنیاتی است که منجر به وضعیت ناهنجار کنونی در دانشگاه‌ها شده است.

a comparative study of the frequency of using the conceptual metaphor of science in the speeches of khatami, ahmadinejad and rouhani

the higher education system of any country is one of the most important institutions because it trains the forces that take charge of the administration of the country, so wrong policies in this institution can cause serious damage to the country. one of these wrong approaches to science that has entered iran’s higher education in recent decades is the quantitative and economic view of science and the commercialization of knowledge. this research aims to show how the economic and commercial view of science is reflected in their speeches by examining the metaphor of science/knowledge in the speeches of three presidents. in terms of theoretical and methodological framework, this research is based on lakoff and johnson (1998) and chartres-black (2004). the results of the data analysis show that mahmoud ahmadinejad used more metaphorical discourse in his speeches compared to the other two presidents. also, the conceptual fields of goods, place, and travel are the most frequently used conceptual fields as the origin of metaphors in the body of reference. the field of origin goods is the most frequently known field with 78% of the statistics extracted from conceptual metaphors. in addition, the prominence of the commercial and economic view of science in the speeches of all three presidents shows the mentality that has led to the current awkward situation in universities.