بررسی تعاملات کلامی قضات با وکلا در شهر مشهد از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی حقوقی

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن، جنسیت و تحصیلاتِ وکلا بر تعاملات کلامی قضات با آن‏ها در رویدادهای حقوقی در چهارچوب زبان شناسی اجتماعی حقوقی است. جامعه‌ آماری پژوهش حاضر شامل وکلای پایه‌ یک دادگستری شهر مشهد ایران است و روش انتخاب نمونه‏ها نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع اطلاعات است. رویکرد پژوهش کیفی، روش تحلیل آن تحلیل مضمون و ابزار آن مصاحبه‌ نیمه ساختاریافته است. موضوع پژوهش بررسی چگونگی تعاملات کلامی قضات با وکلا در رویدادهای حقوقی، مانند جلسه‌های دادرسی، بازجویی، بازپرسی و محاکمه، شهر مشهد در سال 1401 است. بدین منظور، محتوای مصاحبه ها طی سه مرحله کدگذاری شدند. در مصاحبه با 24 نفر داوطلب از وکلای در دسترس مشخص شد که در رویدادهای حقوقی روابط فرادستی و فرودستی حاکم است و بسیاری از قضات از طریق زبان اعمال قدرت می‌کنند. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که سن، جنسیت و تحصیلات وکلا در نوع کلام قاضی با آن‏ها، پاسخ گویی و حتی صدور رای تاثیر دارد. جنسیت از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است و کلیشه‌های جنسیتی در این حیطه بسیار پررنگ هستند. یکی از مسایل قابل تامل که در مصاحبه ها وکلا بیان کردند، اهمیت شخصیت قاضی و شخصیت وکیل در تعاملات کلامی قضات با وکلا بود که حاکی از این امر است که شخصیت خود افراد از سن، جنسیت و تحصیلاتشان بسیار مهم‌تر و تاثیرگذارتر است. علاوه بر این، افزایش سن نیز متغیر مهمی است و بسیاری از وکلا اظهار داشتند که قضات تجدیدنظر چون سن‌شان بالاتر است، معمولاً رفتارشان نیز بهتر است و وکلا نیز با افزایش سن مجرب تر عمل می کنند. از این گذشته، به‌طور کلی، قضات هم در لحن و هم در نوع گفتار با وکلای مسن بهتر برخورد می کنند.

investigating judges’ verbal interactions with lawyers in mashhad from the perspective of forensic sociolinguistics

the aim of the present study is to investigate the effect of the social variables of age, gender and education of lawyers on the verbal interactions of judges with them in legal events in the framework of forensic sociolinguistics. the statistical population of the research includes lawyers in mashhad, iran, and the sample selection method is purposeful sampling until the saturation of information is reached. the research approach is qualitative research, its analysis method is thematic analysis and its tool is semi structured interview. the subject of the research is to investigate the verbal interactions of judges with lawyers in legal events, such as hearings, interrogations, investigations and trials, in mashhad, in 1401. for this purpose, the contents and themes of the interviews were coded in three stages. in an interview with 24 volunteers from available lawyers, it was found that superior and subordinate relationships prevail in legal events, and many judges exercise power through language. the results of the research show that the age, gender and education of lawyers have an effect on the way the judge speaks to them, answers and even issues a verdict. gender has been of special importance and gender stereotypes are very prominent in this field. one of the important issues expressed by the lawyers in the interviews was the importance of the personality of the judge and the personality of the lawyer in the verbal interactions of the judges with the lawyers, which indicates that the personality of the people themselves is much more important and influential than their age, gender and education. in addition, increasing age is also an important variable, and many lawyers stated that the behavior of appeal judges is usually better because they are older, and lawyers also act more mature with increasing age. after all, in general, judges deal better with older lawyers both in tone and type of speech.