نگاهی معنا-کاربردشناختی به پیش‌انگاری در نمایشنامۀ ارثیۀ ایرانی

الگوی یول (1996) پیش‌انگاری‌ها را به 6 دستۀ وجودی، واقعی، واژگانی، ساختاری، غیرواقعی و خلاف واقع تقسیم‏بندی می‏کند. پیش‌انگاری‌ها ساخت‏هایی زبانی هستند که توجه خواننده/شنونده را به خود جلب نمی‏کنند و در جریان گفتگو بدون بحث پذیرفته می‏شوند، به کسب اطلاعات در زمینه‏های مختلف کمک می‏کنند و این مهم در نمایشنامه از آن جهت که به شخصیت‏پردازی و پیشبرد طرح نمایشنامه کمک می‏کند، حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر نگارنده با بررسی پیش‌انگاری‌های موجود در نمایشنامۀ  ارثیۀ ایرانی، در پی آن است که نشان دهد فرادستی و فرودستی در استفاده از پیش‌انگاری‌ها موثر بوده و اعضای خانوادۀ فرادست از پیش‌انگاری‌های ساختاری برای استنطاق، کسب و یا تکمیل اطلاعات خویش و اعضای خانوادۀ فرودست بیشتر از پیش‌انگاری‏ واژگانی و در راستای شخصیت‏پردازی خود و دیگران و پیشبرد طرح نمایشنامه استفاده می‏کنند. علاوه بر این، بین زنان و مردان در استفاده از پیش‌انگاری تفاوت وجود دارد و مردان بیشتر از زنان از انواع آن استفاده می‏کنند؛ این تفاوت در پیش‌انگاری‏ واقعی بیشتر نمایان است و به این دلیل است که شخصیت‏های مرد اطلاعات خود را مستقیم و بدون حاشیه‏روی ذکر می‏کنند. این پژوهش با بررسی معناشناختی وکاربردشناختی پیش‌انگاری‌ها در حوزۀ شخصیت‏پردازی و پیشبرد طرح داستانِ نمایشنامه، پژوهشی نو و بدیع به شمار می‏آید.

a semantic- pragmatic analysis into the presupposition on the play ersieh irani

accepted in the background without argument or catching the attention of the addressee, presuppositions are linguistic structures discussed in semantics and applied pragmatics. based on yule’s popular divisions of suppositions - existential, factive, lexical, structural, non-factive and counterfactual, this research aims to answer the following research questions: what are the most and least frequently used presuppositions? which presuppositions are used by the powerful and powerless families and how is this justified? how are men and women different in their use of presuppositions how are presuppositions and plot line related? the finding showed that the structural and non-factive presuppositions are the most and least frequently used presuppositions, respectively. the powerful family members use more structural presuppositions in order to ask, find and complete their information. the powerless family members use more lexical presuppositions in order to help characterization of themselves and others and help the development of the plot. although men’s use of presuppositions is higher than women’s, this difference in factive presuppositions is more obvious due to the men’s tendency to be more direct. furthermore, the plot line and the use of presuppositions are inversely related.