مقایسه رابطه شهروند-پزشک در روایت ایرانی با داستان روسی دشمنان چخوف براساس مدل مربع وندایک

ارتباط شهروند به‌عنوان بیمار بالقوه با پزشک همواره از موضوعات موردتوجه محققان حوزه‌های مختلف بوده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه رابطه شهروند- پزشک در روایت ایرانی با داستان دشمنان چخوف در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی است. پژوهش با رویکردی کیفی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر اساس مدل مربع ایدئولوژیک وندایک(2006c) انجام شده است. بر اساس یافته‌ها، استراتژی مورد استفاده در روایت شهروند ایرانی «تاکید بر مثبت ما» شامل مقوله های استعاره، دیگر نمایی منفی، قطب‌بندی و تعمیم و استراتژی مورد استفاده چخوف در داستان دشمنان « تاکید بر مثبت ما» و « تاکید بر منفی دیگری» شامل مقوله های توصیف کنشگران، استعاره، دیگر نمایی منفی و خودنمایی مثبت  است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان حاکم بر هر دو پیکره زبانی با تکیه بر کارکرد ایدئولوژیک زبان اگرچه متاثر از زمینه اجتماعی مشترک، مشابه و در جهت تقویت گفتمان ضد قدرت و سلسله مراتب به منظور اقناع مخاطب بوده است اما در عین حال در مواردی بدلیل سوگیری نه تنها باعث مخدوش شدن حقیقت بلکه باعث ایجاد شکاف بین دو کنشگر اجتماعی (شهروند و پزشک) و تبدیل آنها به دشمنان یکدیگر شده است.

comparison of citizen-doctor relationship in the iranian comments with the russian story of enemies by chekhov based on vandijk square model

the aim of this study is to represent the iranian doctor-patient relationship in the condition of corona pandemic and compare it with the story of enemies by anton chekhov. the data includes comments by iranian citizens in response to the news of the dismissal of some iranian doctors in the corona pandemic, which has been posted on internet sites. the research has been conducted with a qualitative approach and using a descriptive-analytical method, based on van-dijk’s (2006c) ideological square model. based on the findings, the strategy used in the iranian citizen’s narrative is emphasis on our positive including the categories of metaphor, negative representation, polarization and generalization, and the strategies used by chekhov in the story of the enemies are emphasis on our positive and emphasis on another negative . the results of the research show that due to the social situations and changes in the balance of power, the discourse in both texts is similar and influenced by the context, is biased. this bias not only distorts the truth, but also creates a gap between the two social actors, the citizen and the doctor, in a critical situation, and as a result, they become enemies of each other.