بررسی امکانات تکریمی در «منشآت» قائم‌مقام فراهانی

امکانات تکریمی صورت‏های زبانی خاص هستند که برای ابراز ادب به مصداق‏های اسمی یا مخاطبان رمزگذاری شده‏اند. بررسی انواع امکانات تکریمی در منشآت قائم‌مقام فراهانی (1386) در دوره‌ قاجار انگیزه‌ اصلی تدوین این پژوهش قرار گرفته است . پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی و از نوع پیکره بنیاد می‏باشد .داده‏های پژوهش مشتمل بر 2221 واژه‌ تکریمی است که از پیکره‌ پژوهش استخراج شده‏اند. این داده‏ها بر اساس الگوی  شیباتنی (2006) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس این چارچوب نظری، امکانات تکریمی به چهار دسته تقسیم می‏شوند که عبارتند از «تکریمی‏های‏ارجاعی»، «تکریمی‏های‏مخاطب»، «زبان‏های اجتنابی» و «زیباسازی». بر اساس یافته‏های این پژوهش، مشخص گردید که تکریمی‏های ارجاعی در پیکره‌ مورد نظر از بسامد بیشتری بر‏خوردارند و تکریمی‏های مخاطب که ناظر بر استفاده از ادات، پیشوند و پسوند می‏باشد، در پیکره‌ پژوهش یافت نشد. یافته‏های این تحقیق نشان می‏دهد که علاوه بر طبقه‏بندی شیباتنی (2006)، تکریمی‏های توصیفی و دعایی را نیز می‏توان در زمره‌ دیگر امکانات تکریمی‏های ارجاعی زبان فارسی قرار داد. همچنین، در این پژوهش مشخص گردید که موقعیت اجتماعی، قدرت و رسمیّت در استفاده از امکانات  تکریمی در دوره‌ قاجار تاثیر‏گذار بوده‏اند.

study of honorofics in ghaem magham farahani’s monshi’at

the term ‘honorifics’ refers to special linguistic forms that are used to signify deference toward the nominal referent or the addressee. the main motive of this research is to identify various types of honorifics during qajar era based on ghaem magham farahani’s monshi’at. the research data included 2221 honorific forms extracted from the above mentioned corpus. the theoretical framework used in this study was the honorifics classification proposed by shibatani (2006). he classified honorifics into four classes: referent honorifics, addressee honorifics, avoidance languages and beautification. in order to find out the frequency of the honorifics, the data in different qualitative analysis have been analyzed qualitatively. the findings showed that referent honorifics are more frequent in the corpus and no particles, prefixes and suffixes are found in the corpus as referent honorific. moreover, the findings displayed that in addition to categories discussed earlier, we can also add adjectival honorifics and praying phrases to honorifics categories. furtheremore, the results demonstrated that social status, power and formality were effective in using honorofics in the qajar era.