سیاست ‏های زبانی و زبان ‏های اقلیت: واکاوی جایگاه زبان ‏های اقلیت در نظم فرهنگی - زبانی ایرانِ مدرن (از 1285 ه‍.ش تا به امروز)

در نظم فرهنگی - زبانی ایران مدرن زبان همواره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. زبان فارسی به‏عنوان یکی از دال‏های وحدت‏بخشِ ایرانیان در نتیجۀ سیاست‏های زبانی، واجد جایگاه مهمی شد و این وضعیت، موقعیت‏هایی را برای زبان‏های اقلیت تعیین کرد. در این پژوهش برآن بوده‏ایم تا این نظم فرهنگی-زبانی را به مدد روش تحلیل گفتمان «لاکلائو» و «موفه» مورد واکاوی قرار داده و جایگاه زبان‏های اقلیت را در یک صورت‏بندیِ گفتمانی مشخص کنیم؛ بنابراین به مدد اسناد، قوانین و اساسنامه‏های دولتی از زمان تاسیس مجلس شورای ملی (1285 ه.ش) تاکنون، نظم مذکور را مورد تحلیل قرار داده‏ایم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در هر سه دورۀ مورد بررسی (مشروطه، پهلوی، جمهوری اسلامی ایران)، زبان فارسی به‏عنوان یکی از دال‏های اصلی گفتمان سیاست فرهنگی و زبان‏های اقلیت به‏عنوان مسئله‏ای برای برساخت هویت ملی بازنمایی شده‏اند. در دولت مشروطه سکوتی مبتنی بر انکار، در دولت پهلوی سکوتی مبتنی بر حذف و پس از انقلاب اسلامی حذفی ادغامی در قوانین و اسناد دولتی زبان‏های اقلیت را دربرگرفته است.

language policies and minority languages: analysis of the status of minority languages in the cultural-linguistic order of modern iran: since 1906 to the present

in the linguistic-cultural order of modern iran, language has a significant role. persian language as one of the unifying signifier of iranians acquired a prominent place due to language policies which determine the position of minority languages, and this situation has provided opportunities for minority languages. the purpose of this study is to investigate the mentioned linguistic-cultural order based on laclau and mouffe’s discourse analysis theory and also to determine the position of minority languages in this discursive formation. therefore, this discourse order was analyzed based on the governmental documents, laws and statutes since the establishment of national consultative assembly (1906). the results show that in all three periods (constitutional, pahlavi and islamic republic of iran) persian language has been represented as one of the main signifiers of the cultural policy discourse and in addition, minority languages have been represented as challenges to the construction of national identity. in the laws and state documents, the minority languages have been subjected to “silence based on denial” in the constitutional state, “silence based on exclusion” in the pahlavi state and “inclusive exclusion” after the islamic revolution.