تبیین رایانشی تنوّعات جغرافیایی ترکی آذربایجانی در استان اردبیل بر پایه مدل موجی

درون حوزۀ جغرافیایی و اجتماعی هر زبان، تنوّعات‌ گویشی و لهجه‌ای متفاوتی دیده ‌می‌شود. از آنجا که جغرافیای تنوّعات زبانی استان اردبیل پیشتر بررسی نشده بود، پیمایش حاضر به گویش‌سنجی ترکی آذربایجانی بر پایۀ فهرست واژگان لایپزیک- جاکارتا پرداخته است. داده‏های پژوهش شامل معادل‌های بومی 109 مدخل واژگانی با مصاحبه از گویشوران در 35 نقطه‏محل به روش تصادفی طبقه‌بندی‏شده جمع‏آوری شد. تحلیل رایانشی داده‏ها در سطح آوایی نشان‌ داد که زبان‌گونه‌های مختلف ترکی آذربایجانی گویش نیستند بلکه زیرلهجه‌های آن محسوب می‌شوند. درهم‌فشردگی کلّی متغیّرهای زبان‌شناختی در این منطقه بر اساس مدل موجی تبیین شده‌ است. اطلس زبانی، مبدا تنوعات زبانی در محور شمال- جنوب را در سه نقطه‏محل جغرافیایی –حدود اصلاندوز پارس‌آباد، غرب مشگین‌شهر، و جنوب اردبیل، حول نیر و کوثر- به‌دست داده‌است.

computational representation of azerbaijani-turkic geographical varieties in ardabil province based on wave model

variety of dialects and accents can easily be found within geographical and social domain of languages. since the geography of linguistic diversity in ardabil province has not been studied before, the present survey examined the azerbaijani-turkish dialect based on the words in leipzig-jakarta list. the research data were collected from indigenous equivalents of 109 lexical entries by interviewing the speakers in 35 point locations through stratified random sampling method. computational analysis of data at the phonetic level showed that different azerbaijani-turkish varieties are not dialects, rather sub-dialects. the general compaction of linguistic variables in the region is explained based on wave model. the linguistic atlas predicts the geographical source of linguistic changes over aslandooz of pars-abad, meshgin-shahr west, and neyr and kousar of ardabil south.