مطالعۀ جامعه‏‌شناختی هویت زبانی مهاجرین قوم لَک ساکن تهران

مهاجرت، زمینه‏های مهمی برای ایجاد تغییرات هویتی فراهم می‏سازد. هدف مقالۀ حاضر، مطالعۀ هویت زبانی مهاجرین قوم لک ساکن محلۀ نامجو (گرگان) تهران از دیدگاه زبان‏شناسی اجتماعی است؛ لذا با رویکرد کیفی، داده‏ها از طریق مشاهده، مصاحبه نیمه‏ساخت‏یافته و عمیق با 23 نقر که با نمونه‏گیری گلوله‏برفی انتخاب شده بودند، جمع‌آوری شد. مصاحبه‏ها ضبط و نوشته شده و با روش تماتیک، تحلیل شدند. یافته‏ها نشان داد که برحسب عامل جنس و نسل، هویت‌یابی به‏واسطۀ زبان در بین مهاجرین متفاوت است. تسلط زنانِ نسل دوم به زبان لکی اندکی کمتر از مردان است؛ ولی تمایلشان به همانندسازی زبان خود به زبان معیار، بیشتر از مردان است. مهارت نسل اول در فهم زبان لکی و تکلم به آن از نسل دوم بیشتر است و برخلاف نسل دوم، با کاربرد آن برای تعامل با لک‏زبانان در محیط‏های خصوصی و عمومی، به مقاومت در برابر شرایط همگون‏ساز می‏پردازد؛ اما نسل دوم به‏دلیل تجربۀ زیستۀ متفاوت، در کاربرد زبان مادری انعطاف‏پذیری بیشتری دارد. برخلاف زبان لکی، زبان فارسی (زبان رسمی) دارای نظام نوشتاری جامع، کارایی، ارزش و تایید اجتماعی است؛ که پذیرش آن‏‏را تسهیل‏ می‏کند. بدین‏سان زبان لکی، نه‏تنها از سوی مهاجران در جامعۀ میزبان، بلکه به‏علت نداشتن نظام نوشتاری نیز در معرض تهدید است.

a sociological study on linguistic identity of migrant lak in tehran

immigration constitutes a significant impetus for making changes in identity. the present research aims to study the linguistic identity of migrant lak living in namjoo (gorgan) neighborhood of tehran from a sociolinguistic point of view. thus, with a qualitative approach, the data were collected through observation, semi-structured and in-depth interviews with 23 informants who were selected through snowball sampling. the data were recorded, transcribed, and analyzed using a thematic analysis. the findings showed tha there was a difference among the residents in terms of language-mediated identity building with variation of age and generation. the second generation of women’s mastery of lak language was lower than men’s, but they showed more willingnes than men to produce their own language to be closer to the standard language. the first generation’s skill at understanding and speaking lak was higher than men’s and contrary to the second generation, they showed resistance against homogenizing conditions by employitng the langusge to lak speakers in public and private contexts. however, the second generation showed more flexibility in their use of mother tongue due to their life experirnce. unlike laki, persian (the official language) has a comprehensive writing system, efficiency, value, and social proof that facilitates its acceptance. hence, lak language is threatened not only by migrants in the host society but also due to lacking a writing system.