استعاره و مجاز تصویری در کارتون‌های شهروندی با رویکرد شناختی؛ موضوع کتاب و کتاب‌خوانی

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعاره‏های تصویری در انتقال پیام کارتون‏های شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتاب‏خوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونه‏گیری هدفمند از چند وبگاه فارسی‏زبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) بررسی‏شده‏اند. پرسش اصلی پژوهش این است که برای بیان مفهوم کتابخوانی (یا مطالعه) از چه استعاره‏های مفهومی و چه استعاره‏های تصویری‏ استفاده شده است و حوزه‏های مبدا در این استعاره‏ها کدامند؟ نتایج پژوهش نشان می‏دهد که استعاره‏های «مطالعه، سفر است»، «مطالعه، زراعت است»، «مطالعه، پیدا کردن گنج است»، «مطالعه، سلامتی (یا زندگی) است»، «مطالعه، پاکسازی ذهن است»، «مطالعه، بارندگی است» و «مطالعه، روشنایی است» استعاره‏های مفهومی زیربنایی در کارتون‏های مطالعه‏شده هستند. پیام کارتون‏ها مبتنی بر نوعی استدلال قیاسی است که در آن براساس رابطۀ میان مفاهیم مبدا استعاری، در مورد رابطۀ میان مفاهیم مقصد استدلال صورت می‏گیرد. دستاورد کاربردی پژوهش این است که کارتونیست‏ها را نسبت به اهمیت و نقش استعاره در انتقال پیام کارتون‏ها و نحوۀ عملکرد و تعامل این فرایند شناختی آگاه‏می‏سازد وبا توجه به انواع استعاره‏های تصویری، گزینه‏های مختلفی را برای صورت‏بندی پیام کارتون‏ها پیش روی آنها قرار می‏دهد.

pictorial metaphor and metonymy in citizen cartoons within the cognitive approach; a case study on book and book-reading

the aim of this study is to investigate the role of pictorial metaphors in creating and conveying the message of citizen cartoons. for this purpose, in the form of a case study, seven cartoons on the topic of booksand book-reading related to 2019 were extracted from several persian-language websites and have been analyzed based onconceptual metaphor theory (lakoff johnson, 1980, 1999; lakoff, 1993) and multimodal metaphor theory (forceville, 1996, 2008, 2009). the main objectives of researchare what conceptual metaphors and pictorial metaphors have been used to express the concept of book-reading (or studying) and what their source domainsare. the results show that metaphors of ‘study is journey’, ‘study is agriculture’, ‘study is finding treasure’, ‘study is health (or life)’, ‘study is purification of mind’, ‘study is raining’ and ‘study is light’are the underlying conceptual metaphors in the studied cartoons. in all these conceptual metaphors, the target domain (i.e. the study) is represented visually by the image of the book. the interaction between metaphor and metonymy plays a key role in the formation of pictorial metaphors and transmission of cartoon messages.