سازوکارهای اقناعی در برساخت گفتمانی بدن زنانه در دهه‌ نود ایران از منظر روان‌شناسی گفتمانی

روان‏شناسی گفتمانی بدن را برساخته‌ گفتمان می‌داند و گفتمان در این رویکرد کنش‏محور  است. رشد فزاینده‌ جراحی‌های زیبایی و پیامدهای آن بررسی پدیده‌ زیبایی و شکل‌گیری مفهوم جدید آن را در سال‌های اخیر در کشور به امری جدی تبدیل ‏کرده ‏است. ازاین‌رو هدف از نگارش مقاله‌ حاضر استخراج سازوکارهای اقناع در گفتمان زنان در ایران با تکیه ‌بر رویکرد روان‏شناسی گفتمانی است. روان‏شناسی گفتمانی رویکردی تحلیلی نظری به گفتمان است که گفتار و نوشتار را در کانون مطالعات خود قرار می‌دهد و فهم پدیده‌های روان‌شناختی را در بستر اجتماعی ممکن می‌داند. پژوهش حاضر کیفی و روش تحلیل داده‌ها سازوکارهای اقناعی روث ووداک، الگوی تالمین (1958-1995) است. داده‌ها از راه مصاحبه و ضبط لایو بلاگرها در اینستاگرام گردآوری شدند. مصاحبه‌شوندگان ده نفر با جنسیت زن و رده‌ سنی بیست الی سی سال، از منطقه‌ای یکدست در تهران هستند. نتایج نشان می‌دهد بدن زنانه و هویت جسمیت‏یافته از راه کنش‏های ساده و روزمره تولید، درک و دارای اعتبار می‌شوند و فیزیک انسان در شکل‌گیری هویت (من ) نقشی اساسی دارد. استفاده از سازوکارهای اقناعی مانند زیبا بودن، درآمدزایی و موفقیت کاری در زیرساخت گفتمان بلاگرها تضمینی برای تحقق کنش تقدیر از بدن عمل‏شده و شکایت از بدن فعلی و پذیرش مسئولیت جراحی‏ها است.

warrants in discursive construction of female’s body in the nineties in iran: from the discursive psychology perspective

discursive psychology considers body as a construct of discourse, and discourse is action-oriented in this approach. the increasing number of cosmetic surgeries in the country and its consequent risks, changed the study of the beauty phenomenon and its new concept into a serious problem. therefore, the purpose of this article is to study warrants in iranian female’s discourse based on discursive psychology approach. this analytic theoretical approach focuses on speech and writing and considers the understanding of psychological phenomenon in the social context possible. this study is qualitative, and the data were analyzed based on ruth wood dock’s (1985) warrants and talmin’s (1995) model. the data were collected from blogger’s interviews and lives on instagram. the interviewees are ten female bloggers between twenty to thirty from homogeneous areas in tehran. the results confirm that the female body and the embodied identity are produced, understood and validated through simple and everyday practices and human physics plays an essential role in formation of myself or identity. the use of warrants such as being beautiful, making money and buisiness success in the bloggers’ discourse is a guarantee for the realization of appreciation of the operated body, complaining about the current body and accepting responsibility for surgeries.