تحلیل ساختاری و سبکی نامه‌ دهم نهج‌البلاغه بر اساس نظریه‌ کنش‌گفتار جان سرل

نوشتار حاضر با هدف درک معانی ضمنی و تعیین و دسته‌بندی انواع کنش‌های گفتاری به‌کار رفته در نامه‌ دهم نهج‌البلاغه، در کنار ویژگی‌های سبکی، ویژگی‏های ساختاری آن را بر اساس نظریۀ تحلیل گفتمان سرل (1969) مورد تحلیل قرار داده است. به این منظور ابتدا متن نامه براساس نسخۀ صبحی صالح (2004) به پاره‏گفتارهایی تقسیم شد و سپس نوع کنش هر پاره‏گفتار مشخص گشت. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهدکه از مجموع 22 کنش گفتاری، کنش اظهاری با تعداد 8 مورد و کنش ترغیبی با تعداد 7 مورد و کنش عاطفی با تعداد 6 مورد به ترتیب بیشترین کنش‏های به کار رفته در این نامه می‏باشند. در این نامه 1 مورد کنش اعلامی به‌کار رفته‌است و کنش تعهدی به کار نرفته است. فراوانی دو کنش اظهاری و ترغیبی در این نامه نشانگر این است که امام علی (ع) سعی داشت از طریق «هشدار دادن»، «دستور دادن»، و «نصیحت کردن» معاویه را از جنگ باز دارد. در این نامه هر کنش با سبک و ساختار مشخص بیان شده است و نوع کلمات و ساختار جملات هماهنگ با کنش به کار رفته است.

discourse analysisofthe10th letter ofnahj al-balagheh based on john searle’s speech act theory

with the aim of understanding the hidden layers and knowing the desired effects of this letter, the present article has adopted a discourse analysis approach to analyze the letters based on searle’s (2015) category of speech act and its structural features. for this purpose, first, the text of the letter was divided into utterances, and then their respective speech acts were identified. the findings showed that out of a total of 22 actions, representative acts with 8, directive acts with 7 and expressive acts with 6 occurrences were the most frequently used speech acts in this letter. moreover, the declarative act had only one occurrence, and the communicative speech act was absent in the corpus. the frequency of directive and representative speech acts in this letter indicates that imam (a.s., peace be upon him) has tried to prevent muawiya from war through ‘warning’, ‘ordering’, and ‘advising’. in this letter, each action was expressed with a specific style and structure, and the type of words and the structure of the sentences were used in harmony with the action.keywords: nahj al-balaghah, letter 10, speech action, cognitive text, searle