مقوله بندی خوراک، راه کاری شناختی برای هویت سازی قوم گیلک

هویت قومی راه‌کاری است برای درکِ نیاز فرد به ابراز موجودیت در مواجهه با آنچه هویتش را تهدید می‏کند (واینرایش، 1988) و طبقات اجتماعی برآیند مقوله‏بندی فرد است بر اساس مولفه‏ای خاص. پژوهش پیش‏رو به بررسی نقش مقوله‏بندی به عنوان ابزاری شناختی در هویت‏سازی قوم گیلک می‏پردازد و بر آن است که مشخص کند چگونه عضویتِ سطح پایه بازتاباننده‌ نوع نگرش یک قوم به مقوله‌ خوراک است و این مقوله‏بندی چگونه به تقابل خود و دیگری راه می‏برد. گزینش ضرب‏المثل‏های گیلکی در حوزه‌ خوراکی‏ها به عنوان داده‏های پژوهش، به خاطر اهمیت نقش این پاره‏های زبانی است در مقام مولفۀ جدایی‏ناپذیر فرهنگ عامه و بیانگر رویکردهای قومی. این ضرب‏المثل‏ها به روش میدانی گردآوری و با استناد به آراء رُش (1975) تحلیل شده‏اند. یافته‏های پژوهش حاکی از این است که گیلانی‏های جلگه‏نشین، که «پلو» قوت غالب آنها را تشکیل می‏دهد، هویت خود را با آن تعریف می‏کنند و برای این منظور، ضمن مقوله‏بندی خوراکی در دو مقوله‌ کلی «نان» و «پلو» از راه تقابل این دو، به مقوله‏بندی خود و دیگری می‏رسند.«پلو» به عنوان مولفه‏ای هویت‏ساز، میزان تعلق اجتماعی یک گیلک را به گروه تعیین می‏کند.

food categorization: a cognitive strategy for identifying guilak ethnic

ethnic identity provides a way of understanding the need to assert oneself in the face of threats to one’s identity (weinreich, 1988) and social categories are the output of one’s categorization based on a specific factor. the present study investigates the role of categorization as a cognitive strategy in identifying the guilak people. in that it seeks to determine how a change in basic level membership reflects the attitude of one ethnic group toward the food category and how that categorization leads to confrontation between self and the other. the selection of guilaki food proverbs as the research data indicates the importance of the role of these linguistic utterances as an integral component of popular culture which explains ethnic backgrounds. these proverbs have been collected in a field method and analyzed based on rush’s (1975) opinions. the findings of the research reveal that the lowland settlers in guilan whose staple diet is rice define their identity based on it. therefore, while categorizing food into two general categories of bread and rice, through the confrontation of these two, they forge the identity of self and the other. rice, as an identity-building component, determines the degree of social belonging of a guilak to the group.