استدلال یا سفسطه: مطالعۀ رتوریکی نطق‏های موافق و مخالف نمایندگان مجلس شورای اسلامی

نطقِ نمایندگانِ مجلس شورای اسلامی ایران، یکی از امور موثر در اقناعِ نمایندگان به منظور دستیابی به نظرات همسو در موافقت یا مخالفت با موارد مطرح شده در صحن است. یکی از روش‌های متقاعد ساختن مخاطبان در یک فرایند گفتمانی، توسل جستن به استدلال است. چنانچه در فرآیندِاستدلال‌سازی، که یکی از نکات کلیدی در رتوریک است، به منظور دستیابی به بیشینه اقناع، انحرافی در یکی از ارکان استدلال صورت گیرد، آنچه موجب اقناع می‏شود سفسطه خواهد بود. در این پژوهش به منظور واکاوی ساخت‏های اقناعی در نطق‏های مخالف و موافق در طرح بررسی برنامه و رای اعتماد به کابینه پیشنهادی دولت دوازدهم، مغلطه‏هایی که جایگزین استدلال‏های رسمی شده‏اند از نطق‏های نمایندگان تقطیع شده، از طریق روش تحلیل رتوریکیِ مغالطات، مواضع اقناعی در بستر گفتمان مجلس شورای اسلامی بررسی شده است. باتوجه به آنچه از نتایج بررسی‌ها برمی‏آید، بزرگ‏نمایی، کوچک‏نمایی، برجسته‏سازی و حاشیه‏رانی‏هایی که در نتیجه کاربرد مغالطات صورت می‏گیرد، شاید منجر به اقناعِ لحظه‏ای و اولیه مخاطبان شوند؛ اما این اقناع تضمین‌کنندۀ کارایی و کفایت افرادی که از گذرگاه رای اعتماد عبور می‏کنند نخواهد بود.

Argumentation or Fallacy: A Rhetorical Study of For and Against Debates of the Islamic Consultative Assembly’s Members

The speech delivered by Iran Islamic Consultative Assembly Members is one of the most effective means they employ to get the MP’s to approve or reject the proposals made in the parliament. One way to convince the audience in a discursive process is to resort to argumentation. If argumentation, as a key point in the rhetoric to achieve the highest degree of persuasion, deviates from the path of reasoning, recourse will be made to fallacy. This study examined persuasive topoi in the for and against speeches delivered during parliamentary proposal review and vote of confidence sessions for the proposed cabinet of Iran twelfth government. To this end, instances of robust arguments replaced by fallacies were identified by means of rhetorical sophistications. The findings show that although the use of such devices as magnifying, minimizing, highlighting, and marginalizing may lead to the initial and immediate persuasion of the audience, this would not guarantee the eligibility of the ministers who win parliament’s approval during the vote of confidence process.