مطالعه‏ای تجربی در باب تاثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر کاربرد تعارف‏ها در زبان فارسی

تعارفات مقولاتی جهانی هستند که در همه زبان‌ها یافت می‌شوند اما در برخی، مانند زبان فارسی، رایج‌ترند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر میزان استفاده فارسی‌زبانان از تعارفات است. بدین منظور، پرسشنامه‌ای شامل 15 سوال به تعداد 100 نفر از شرکت‌کنندگان زن و مرد کرمانی در گروه‌های سنی مختلف داده ‌شد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریۀ ادب براون و لوینسون (1978) بوده‌است. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان می‌دهد که میان کاربرد تعارفات فارسی‌زبانان کرمان در سنین مختلف تفاوت معناداری وجود دارد (p<0.0001) بدینصورت که در گروه های سنی بالاتر افراد بیشتر از تعارفات استفاده میکنند تا مراتب ادب را به مخاطب خود بیان نمایند. اما میان زنان و مردان فارسیزبان در استفاده از تعارف تفاوت معناداری وجود ندارد p<0/28 هر چند که ساختارهای بازنمایی تعارف در آنها متفاوت است. این امر نشان می‌دهد که هم مردان و هم زنان در تعاملات کلامی از تعارف برای نشان دادن ادب استفاده می‌کنند.

An Experimental Study on the Effect of Age and Gender on the Use of Compliments in Persian

Compliments are universal categories which are found in all languages but they are more common in some languages like Persian. The objective of this study is to examine the effect of social variables of “age” and “gender” on the amount of usage of compliments by Persian speakers. To do this, a questionnaire including 15 questions was given to 100 male and female Kermani participants in different agegroups. The research theoretical framework was Brown and Levinson’s (1978) politeness theory. Static analyses indicate that there is significant difference (P< 0.0001) between the usage of compliments by the participants of different ages; in older agegroups they use more compliments to show politeness to their addressees. However, there is no significant difference (P = 0.28) between male and female Persian speakers in using compliments although the structures of compliment representations are different. This point reveals that both gender. Groups use compliments in their verbal interactions to show politeness.