بازنمایی سوژه زن مطلقه در سینمای دهه 90 ‌ایران

این پژوهش درصدد فهم شیوه‌های برساخت و بازنمایی سوژه زن مطلقه در سینمای دهه‌ اخیر ایران است که با بهره‌گیری از روش نشانه‌شناسی و تلفیق رویکردهای بارت و فیسک و سلبی و کاودری و چارچوب نظری مبتنی بر ایدئولوژی از منظر آلتوسر و نظریه بازنمایی «هال» صورت گرفته است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند 3 فیلم (ناهید، رگ خواب و اینجا بدون من) برای تحلیل گزینش شد. نتایج نشان می‌دهد که طبقه اجتماعی پایین، در معرض قضاوت قرار داشتن، نگاه مغرصانه مردم به زنان مجرد مطلقه، بی‌توجهی و سوء‌ظن‌جامعه نسبت به زنان مستقل و مطلقه، بازتولید چرخه خشونت از جانب آنها و جامعه، وضعیت رفتاری، معیشتی، اقتصادی و رفتاری نامطلوب و در نهایت نمایش بازیابی زنانگی در محیط‌هایی مثل آشپزخانه از جمله مهمترین رمزگان ایدئولوژیکی است که در فیلم‌ها معنا یافته است. همچنین پیروی از ایدئولوژی (مردسالاری) باعث می‌شود زنان نیز آن را درونی ‌کنند و عامل بازتولید آن گردند مانند زن صاحب‌خانه در فیلم رگ خواب. همچنین کنش‌های سوژه زنان مطلقه و پذیرفتن نقش‌های تحمیلی از جانب جامعه به عنوان یک زن و یک مطلقه آن را تبدیل به سوژه‌ای از درون تهی‌شده می‌کند که نقش‌های مختلف او را دچار یاس می‌کند. همچنین ایدئولوژی مردسالارانه چنان در افراد جامعه و مناسبات روزمره مردم، سنت و خانواده ریشه‌دوانده است که زن مطلقه تبدیل به سوژه‌ منقادشدۀ ایدئولوژی می‌شود و کنش خلاف جهت آن منجر به بازخواست شدن از جانب افراد مسحور آن ایدئولوژی می‌شود.