تصویر رنگ در غزل‌های سعدی

رنگ‌ها بیانگر احساسات و عواطف است و ویژگی‌های درونی افراد را منعکس می‌نماید. گاه هنرمندان از رنگ‌ها و عناصر رنگین در تصویرسازی‌های عاشقانه خویش بهره برده، تجربیات عاطفی و ادراکات ذهنی خود را  به کمک صنایع ادبی و شیوه‌های بلاغی همچون تشبیه، استعاره، کنایه، مجاز و غیره به گونه‌ای هنری و گیرا ارائه می‌دهند. سعدی نیز از این گونه‌های بیانی بهره‌های فراوان برده است. جستار حاضر به تبیین تصویر رنگ در غزلیات سعدی به شیوه‌ توصیفی _ تحلیلی پرداخته و تصاویر مربوط به رنگ و تشبیهات و استعارات مربوط بدان‌ها را در سیصد و شصت غزل سعدی بررسی نموده است. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که از میان پنج رنگ سیاه، سفید، سرخ، زرد و سبز که تصاویر معانی و دقایق ذهنی شعر سعدی را بهتر می‌نمایاند، رنگ سرخ بالاترین بسامد و رنگ سبز کمترین کاربرد را داشته است. هم‌چنین، شاعر با استفادۀ غیرمستقیم از رنگ‌های اشیاء رنگین و رنگ پدیده‌ها در ارائه تصویر رنگ بهره برده است. این تصاویر رنگین بیانگر قدرت کلام، نگاه زیبابین و توانایی سعدی در بهره‌گیری از صورخیالی مانند تشبیه و استعاره در ایجاد تصاویر است که سبب دلنشینی، فصاحت، تاثیر و جذابیت کلامش می‌شود.

color imagery in saadi’s lyrics

colors express feelings and emotions and reflect the inner characteristics of people. sometimes artists use colors and colorful elements in their romantic illustrations, presenting their emotional experiences and mental perceptions with the help of literary devices and figures of thought such as similes, metaphors, ironies, pun, etc. in an artistic and appealing manner. saadi has also benefited a lot from this kind of expression. the present article explains the image of color in saadi’s sonnets in a descriptive-analytical manner and examines the images related to color and the metaphors and similies related to them in three hundred and sixty of  saadi’s sonnets. the result of this research shows that among the five colors black, white, red, yellow and green that best illustrate the meanings and mental moments of saadi’s poetry, red has the highest frequency and green has the least use. also, the poet has indirectly used the colors of colorful objects and the color of phenomena in presenting the color image. these colorful images express the power of speech, the poet’s aesthetic perception and his ability to use imaginary forms such as similes and metaphors in creating images, which makes his speech eloquent and pleasant, and the effect and charm of his words.