بررسی ساختار داستان‌مثل فارسی بر اساس مدل برگرفته از نظریه‌ پراپ

بررسی ساختار متون پیشینه‌ای یکصد ساله دارد که یکی از راه‌های شناخت متون ادبی به شمار می‌رود. داستان‌مثل به عنوان یک متن ادبی روایی مانند داستان و قصه‌های پریان از این راه بهتر شناخته می‌شود. برای شناخت اجزای سازنده‌ آن می‌توان از مواد و روش‌های بررسی افسانه‌ها استفاده کرد. روش‌های ساختاری پراپ، گریماس، داندس و کمبل برای شناخت داستان، قصه و اسطوره به کار رفته است. ممکن است برای داستان‌مثل نیز مناسب باشد. در این میان روش ولادیمیر پراپ، ساختار داستان‌مثل را بهتر تشریح می‌کند. بنابراین با استفاده از نظریه‌ وی یکصد داستان مثل مورد مطالعه قرار می‌گیرد. خویشکاری یا کارکردها به عنوان اجزای اصلی و ثابت و شخصیت‌ها به عنوان اجزای متغیر روایت بررسی می‌شود. در ضمن بررسی‌ها نقاط قوت، و ضعف مدل ساختاری بر اساس روش‌های علمی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. همچنین میزان مطابقت الگو به کار رفته با ساختار داستان‌مثل تجزیه و تحلیل می‌شود. در نهایت با تقلیل مواد و ابزار پژوهش، مدلی موجز به دست می‌آید که برای شناخت و تحلیل داستان‌مثل‌ها مناسب است. تحلیل داستان‌مثل‌ها با این روش گامی است برای شناخت و مقایسه‌ آن با سایر ساخت‌های روایی به منظور یافتن ساختار آن. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و روش کار تحلیل ساختار و محتوای مطالب استخراج شده از منابع موجود کتابخانه‌ای است. نتایج حاکی از وجود یک ساختار منسجم در اکثر داستان‌مثل‌ها است. که می‌تواند برای سایر رشته‌های علوم انسانی همچون روان شناسی و مردم شناسی مفید باشد.

examining the structure of the persian proverb story based on the model derived from propp theory

the study of the structure of texts has a hundred-year history, which is one of the ways to know literary texts. the proverbial story is better known as a narrative literary text such as fairy tales and tales in this way. materials and methods of studying myths can be used to identify its components. the structural methods of propp, grimas, dundes, and campbell are used to identify stories, tales, and myths. it may also be appropriate for a proverbial story. in the meantime, vladimir propp’s method better explains the structure of the proverbial story. therefore, using his theory, one hundred proverbial stories are studied. functions are examined as main and fixed components and characters as variable components of the narrative. in addition, the strengths and weaknesses of the structural model are studied based on scientific methods. the degree of conformity of the pattern used with the structure of the proverbial story is also analyzed. finally, by reducing the research materials and tools, a concise model is obtained that is suitable for recognizing and analyzing the story of proverbs. analyzing the story of proverbs in this way is a step to identify and compare it with other narrative constructs in order to find its structure. the research method is descriptive-analytical and the working method is to analyze the structure and content of the material extracted from the available library resources. the results indicate a coherent structure in most proverbial stories that can be useful for other fields of humanities such as psychology and anthropology.