مطالعۀ تطبیقی محتوای اشعار میرفندرسکی و فیاض لاهیجی

برای درک و دریافت سبک هر شاعری می‌توان اشعار وی را از دو منظر، مورد بررسی قرار داد. دیدگاه اول، بررسی تفکر و به طور کلی جها‌ن‌بینی ویژۀ اوست و منظر دوم بررسی ساختار زبانی ویژۀ وی است.  بنابراین برای فهم سخن هر صاحب سبکی باید هم‌ زمان، ساختار زبانی آثار وی از سویی و محتوای فکری و بینش بازیافته در آثار وی از سوی دیگر، بررسی و تحلیل شود. در این پژوهش با استفاده از شیوۀ توصیفی تحلیلی، اشعار دو اندیشمند سدۀ یازدهم هجری، میرفندرسکی و فیاض لاهیجی، از نظر محتوا بررسی می‌شود. با توجه به غنای زبان شاعرانۀ فیاض و داشتن دیوان اشعار و به دلیل اینکه میرفندرسکی اشعار معدودی سروده است، فیاض را باید شاعری حکیم و  میرفندرسکی را حکیمی شاعر دانست. در محتوای اشعار فیاض «مذهب» مسئله‌ای محوری و اساسی است. هرچند که رگه‌های مذهبی در اشعار میرفندرسکی نیز قابل پیگیری‌ست اما نمی‌توان محتوای اصلی شعرهای او را مذهب دانست. محققانی که دربارۀ افکار میرفندرسکی و فیاض لاهیجی (به طور کلی و نه فقط در اشعار) مطالعاتی انجام داده‌اند هر دو حکیم را پیرو مکتب مشائی در نظر گرفته‌اند. اما با بررسی محتوایی اشعار این دو حکیم، نه تنها بازتاب تفکر مشائی در اشعار آن‌ها دیده نشد، بلکه رگه‌هایی از تفکر اشراقی در آن‌ها قابل ملاحظه است.

comparative study of the content of mirfanderski and fayyaz lahiji poems

the basis of the present research is descriptive-analytical and the basis for collecting data, documents and the nature of the method used qualitative content analysis.indeed, in this treatise, the poetry of these two wise men of the eleventh century ah was examined from the point of view of stylistic science.the use of the emotional language of poetry is a good case for a linguistic analysis-content based on stylistic science to express the scientific topics and explain philosophical issues by the philosopher of the language, such as mirfendersky who has been fluent in addition to farsi in hindi.the same applies to fayyaz lahiji, who has devoted his poetic taste to explaining mystical and philosophical issues.in the field of content analysis, some of mirferdeski’s works are indications of the philosophy of illumination, and in others, there are strings of affection. this contradiction is also seen in fayyad lahiji’s votes.finally, it can be said that the content of the works of fayyaz and mirfendereski is rooted in the philosophical schools of islam and transcendentalism and transcendental wisdom, and, of course, it can be considered a more serious poetry because of having a more poetic language and having a verse of poetry.at the same time, an analytical and comparative look at the content of the works of these two thinkers can be interesting in many fields, including semiotics.