بررسی استعارۀ مفهومی شرم در داستان های علی محمد افغانی (مورد مطالعه: شوهر آهو خانم و بافته های رنج)

نظریۀ استعارۀ مفهومی، برگرفته از زبان شناسی شناختی نوعی ابزار مفهومی در جهت کشف معنای متن در حوزۀ  عواطف و احساسات است که در درک مفاهیم انتزاعی، نقش مهمی را ایفا می کند. در این مقاله یکی از کاربردهای استعاره مفهومی در حوزۀ شرم، در دو داستان «شوهر آهو خانم» و «بافته های رنج» علی محمد افغانی به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. شرم از عواطفی است که بشر در طول تاریخ همواره آن را تجربه کرده است و با بررسی استعارۀ مفهومی آن تفاوت و شباهت فرهنگ ها در اظهار آن به دست می آید، در دو اثر افغانی در حدود 57 مورد استعارۀ مفهومی مربوط به شرم یافت شد، که اغلب با استعاره های جهانی شرم که توسط کووچش ارائه شده مطابق است، براساس حوزۀ مبدا 12 اسم نگاشت، با فرآیند های جهتی، جانورانگاری، طبیعت انگاری، سیال انگاری، انسان انگاری و جسم انگاری در استعاره سازی دو داستان آمده است. از اقسام سه گانۀ استعارۀ مفهومی:  10 مورد استعارۀ جهتی، 3 مورد استعارۀ هستی شناختی و 44 مورد آن استعارۀ ساختاری است. به لحاظ مبدا پربسامدترین حوزۀ آن «آتش» است که به صورت خوشه ای با گرما، گلگون شدن، آب شدن، عرق کردن آمده است.

investigating conceptual metaphors the domain of shame by reference to witnesses of afghani works

conceptual metaphor theory derived  from  cognitive linguistics, that is  a conceptual tool for discovering the meaning of the text in the field of emotions, that plays an important role in understanding abstract concepts., the present study with descriptive-analytical method examines one of the applications of conceptual metaphor in the domain of shame in works ‘shohare ahw khanoom’ and ‘baftehhaye ranj’.afghani. shame  is one of the emotions that human biengs have always experienced throughout history, and by examining its conceptual metaphor, the difference and similarity of cultures in its expression can be obtained. in two afghani works, 57 case of shame was found, which is often consistent with the universal metaphors of shame presented by kovecses. based on the source domain, 12 mapping names with orientational, liveliness, naturalism, fluidism and anthropology processes are mentioned in the metaphor of two stories. of the types of conceptual metaphors, 10 case are orientational metaphor, 3 case antological metaphor and  44 case structural metaphor. the source domain were extracted, ‘’fire’’  which  is the most frequently used source domain. the result showed a causal relationship between most  of the shame mapping  names, which somehow related to a focal metaphor.