تحلیل و بررسی نسخۀ اساس استاد فروزانفر در تصحیح دیوان کبیر مولوی

دیوان کبیر مولوی از متون محوری پژوهش‌های عرفانی است. از حدود نیم قرن پیش تا به امروز تمام تحقیقاتی که در زمینۀ غزلیات مولوی انجام شده‌، براساس کلیّات شمس تصحیح استاد فروزانفر بوده‌است؛ امّا از زمان تصحیح این متن تا کنون نقدهایی دربارۀ اصالت متن و شیوۀ تصحیح انجام گرفته‌است. شیوۀ تصحیح استاد فروزانفر و انتخاب نسخۀ قونیۀ 770 به عنوان نسخۀ اساس یکی از مسائلی است که باید به صورت علمی و انتقادی بررسی شود. در مورد نسخۀ مذکور دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. در این پژوهش ضمن آوردن نقدهایی که دربارۀ آن انجام شده‌، به طور دقیق و مفصّل به معرّفی غزل‌هایی پرداختیم که در هیچ یک از نسخ – حتّی در نسخه‌های پرحجم - نیامده‌اند و تنها در نسخۀ قونیۀ 770 (=فذ) آمده‌اند، در بین این غزل‌ها، به غزل‌هایی برخوردیم که مطمئناً از آن مولوی نیستند و هم چنین به غزل‌هایی برخوردیم که نباید آن‌ها را غزلی مستقل به حساب آورد. بررسی این غزل‌ها می‌تواند مبیّن این امر باشد، که نسخۀ قونیۀ 770 (=فذ) نسخة معتبر و اصیلی نیست و برای تصحیح دیوان کبیر مولوی نباید آن را نسخۀ اساس قرار داد.

studying and analysing forouzanfar’s basic manuscript in edtition of divan-e-kabir

mevlana’s divan-e kabir is one of the pivotal texts in mystical researches. in the last fifty years, the critical edition of divan by froozanfar has been the base for all the literary researches done on mevlana’s ghazals. however, the textual authenticity of this edition is under question.the method of professor forouzanfar’s edition and selection konya 770 manuscript as the basic version has been studied and investigated critically, in this article. there are different points of view about manuscript of konya. in this article, the authors have precisely described manuscript of konya and have enumerated the criticisms that are available about it. in addition, the authors mention some ghazals that are not authentic, because these are not mentioned in other authentic manuscripts. these ghazals have been just written in konya 770 manuscript, although that was expected other manuscripts that have a majority of ghazals, include these ghazals, too. among these ghazals, some of them are not cited be mevlana, and some of the verses should not regarded as an independent ghazal, because, these verses are in the middle of another ghazals. studying these ghazals illuminate that konya770 (faz) are not authentic enough to be the basis of forouzanfar’s edition. the reasonable method of edition for divan-e- kabir according to different manuscripts that are not complete is to select ones are the low-volume but are authentic.