بررسی و تحلیل من‌های فردی و اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد

انسان در هر جایگاه معرفتی که قرار گیرد هم خویشتن خویش را متمایز از دیگر عناصر هستی می داند و هم پیوسته در کنشی متقابل با پدیده های زیستی و جامعه شناختی به سر می برد. یکی از مباحث مهم در دانش جامعه شناسی بررسی ظرفیت وجودی انسان ها و شیوه‌ برخورد آنان با مباحث پیرامون و شرایط اجتماعیِ خانواده، سرزمین و جهان است که از این دو پدیده اغلب تحت عنوان «من»ِ اجتماعی و «من»ِ فردی یاد می شود. بررسی اشعار فروغ فرخزاد که قسمت عمده ای از آن برخاسته از ضمیر ناخودآگاه انسانی و در پیوند با رمانتیسم و در نهایت سمبولیسم سیاسی اجتماعی است، می تواند نمودهای گوناگون «منِ» فردی و اجتماعیِ فروغ را به عنوان زنی ایرانی در دوره ای از تاریخ اجتماعی ایران، که دوره‌ گذار محسوب می شود تبیین کند. بررسی حاضر بیانگر آن است که علاوه بر وجود منِ تغزلی در همه‌ دوره های شعری و زندگی فروغ البته با سیر نزولی، وجود تقابل و ناسازواری منِ فردی و اجتماعی و در نهایت غلبه‌ من اجتماعی ِکمال گرا و تحوّل طلب و بیان نارضایتی ازآنچه که در جامعه انسانی می گذرد از نمودهای برجسته‌ شعر فروغ خصوصا در نیمه‌ دوم زندگی شعری فروغ محسوب می شود. فردگرایی و سپس اجتماعی شدن و «از نو اجتماعی شدنی» از سویی گویای تحول اجتماعی و تاثیری است که بر ایفای نقش اجتماعی فروغ گذارده است و از سویی دیگر شعر او را تصویرگر جامعه‌ سرد و رو به اضمحلال قرار داده است.

the study of individual self and social self in forough farrokhzad’s poetry

human beings, regardless of their epistemic perspectives, consider themselves distinct from other elements of existence while having mutual interactions with different biological and sociological phenomena. two of the most important topics in sociological sciences is the study of the existential capacity of humans and the study of their social interactions with the family, the homeland, and the world. these two subjects are often referred to as, respectively, individual self and social self. the study of forough farrokhzad’s poetry can reveal various personal and social manifestations of her as an iranian woman. this is because her poetry is mainly arisen from the subconscious and is associated with social realism and symbolism. the present study shows that an individual self has always been present—albeit with a declining course—in all periods of forough’s life and poetry. moreover, the study clarifies how individual self and social self confront with each other and how a perfectionist and reformist social self eventually dominates. in connection to this issue, it will be shown that the expression of dissatisfaction with what is happening in human society is one of the prominent features of forough’s poetry.