بررسی لحن فردوسی در دو داستان شاهنامۀ فردوسی (زال و رودابه) و (رستم و اسفندیار)

آنچه دربارۀ شاهنامه و شاهنامه‌سرایی در کتب مختلف ادبی بیان شده‌است، گویای برتری هنر حماسه‌سرایی فردوسی است. از جمله دلایلی که نشان برتری سخن فردوسی بر دیگر شاهنامه‌سرایان است، توجه به مسائل بلاغی، انسجام و هماهنگی طرح و وحدت لحن شاهنامه است. توجه به بلاغت و به‌ویژه هنر داستان‌سرایی، نکته‌ای است که از دید بیشتر مقلّدان فردوسی دور مانده است.این پژوهش بررسی گفتگوها و لحن فردوسی در دو داستان زال و رودابه و رستم و اسفندیار است و آنچه در نوع بررسی ما گفتنی است، این است که در شاهنامه در همه گفتگوها، اقتضای حال گوینده و مخاطب رعایت شده و با وجود تسلّط یک قالب، بحر و وزن مشخص، فردوسی در موضوعات و قصه های متفاوت، رعایت حال مخاطب کرده و باعث تناسب بین اندیشه و گفتگوها و ذهن خواننده است. در گفتار حاضر که به شیوۀ کتابخانه ای و با بهره گیری از فنون تحلیل و توصیف محتوا تهیه شده است، به مقایسۀ بلاغی داستان زال و رودابه و رستم و اسفندیار از دیدگاه لحن و گفتگو می پردازیم و به این نتیجه می رسیم که لحن فردوسی در دو داستان به ویژه در گفتگوهای آن ها مناسب با فضای داستان و اقتضای حال مخاطب است.

a study of ferdowsi’s tone in two stories of ferdowsi’sshahnameh (zal and rudabeh) and (rostam and esfandiar)

what has been said about shahnameh and shahmane sharia in various literary books is the superiority of ferdowsi’s epic poetry art.one of the reasons why ferdowsi’s speech is superiorattention to rhetorical issues is the coherence and harmony of the plot and the unity of the tune of the shahnameh to other scholarly writers, attention to rhetoric, and especially storytelling,the point is far from the viewpoint of ferdowsi’s impeachment. this research investigates ferdowsi’s conversations and tone in two stories of zal and roodabeh and rostam and esfandiar this is the case in shahnameh in all discussions, the speaker’s and audience’s demands and despite the dominance of a mold, the sea and a certain weight ferdowsi has addressed the subject in different topics and stories, and it makes for the fit between the thoughts and talks and the mind of the reader. in the present speech, which is based on the librarian’s style and using techniques for analyzing and describing the content compare the rhetoric of the story of zal and roodabeh and rostam and esfandiar from the point of view of tune and conversation we conclude that ferdowsi’s tone in two stories, especially in their conversations, is appropriate to the context of the story and the present audience’s demand.