بررسی ‌نقش تصویرهای مجازی در زبان تصویری و هنری «طومار شیخ شرزین»

ادبیّات متعالی، جلوه‌ای از بیان هنری است. تصویرهای بلاغی و توصیفات هنری در آفرینش جلوه‌های زیبا‌شناسی متون ادبی و نمایشی، نقش سازنده و تاثیرگذاری دارند. «طومار شیخ ‌شرزین»، از نمونه‌ آثار فاخر هنری معاصر است که کارگردان و نویسندۀ صاحب ‌سبک و خوش‌فکر، بهرام بیضایی با خلّاقیّت‌های ذهنی و بلاغت‌های تصویری، آن را به زبان شاعرانه و در قالب فیلم‌نامه به نگارش درآورده است. در این پژوهش، نقش مهم و موثّر تصویرهای مجازی و عناصر برجسته‌ساز زبان ادبی در شکل‌گیری زبان تصویری، هنری و صحنه‌‌های نمایشی اثر با روش توصیفی تحلیلی به شیوۀ متن‌پژوهشی و بر مبنای سبک‌شناسی ادبی انجام شده است. کاربرد تصویرهای مجازی در انواع تصویر‌های تشبیهی، استعاری، کنایی، تمثیلی، پارادوکسی، حس‌آمیزی، وارونگی (عکس) و طعن‌گونگی (آیرونی) در التذاذ روحی، اقناع حظّ زیباشناسی و القای مفاهیم ارزشی فیلم‌نامه سهم عمده‌ای داشته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که فیلم‌نامۀ «طومار شیخ‌ شرزین» از بن‌مایه‌های ارزشمند فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی، گونه‌های مختلف تصویرهای مجازی و صحنه‌های زیبای نمایشی برخوردار است و با شاخص چندلایگی زبان هنری در حفظ و تداوم فرهنگ اصیل ایرانی، زبان و ادب فارسی و جلوه‌های زیباشناسی ادبیّات نمایشی، جایگاه ارزشمندی یافته است.

Survey the role of virtual images in the visual and artistic language of Sheyx Sharzin’s Scroll

Transcendent literature is a display of artistic explanation. Rhetorical images and artistic descriptions has a constructive and influential role in creating the aesthetic parades of literary and dramatic texts. &Sheyx ‌Sharzin’s Scroll& is the sample of a rich work of contemporary art that has been written in a poetic language and in format of a screenplay by the director and author owns the style and thoughtwell, Bahram Beizai, with his mental creations and visual rhetoric. In this study, the important and effective role of virtual images and highlighting elements of literary language in the formation of visual language, artistic and dramatic scenes of the work has been accomplished with descriptiveanalytical method and according to literary stylistics. The application of virtual images in types of illustration images, metaphorical, allegorical, paradoxical, sensual, reversal (contrariwise) and nominative (ironic), have been major role in the spiritual enjoyment, convincing aesthetic pleasure and instilling the valued concepts the screenplay. Findings of the research displaying that the screenplay of &Sheyx Sharzin’s Scroll& it has valuable cultural, social and moral themes, different kinds of virtual images and beautiful dramatic scenes and with a multilayered indicator of artistic language in preserve and permanence of original Iranian culture, Persian language and literature and the aesthetic parades of dramatic literature, have earned a valuable position.