بررسی چگونگی روابط گفتمان‌های مهری-زردشتی در دوران پادشاهی گشتاسپ

شاهنامۀ فردوسی به سبب وجود هم‌زمان نشانه‌ها و عناصری از ایدئولوژی، آیین‌ها و اساطیر گوناگون در آن، محل تداخل و تلاقی گفتمان‌های متعدّد و نظام‌های نشانه شناختی است. از بین این گفتمان‌ها، حضور دو گفتمان مهری و زردشتی در شاهنامه چشمگیر و قابل توجّه است؛ درواقع اهمیّت این دو ایدئولوژی در ایران باستان و اشتمال شاهنامه بر ویژگی‌ها و عناصر نظام فکری، اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعۀ ایران از یک سو و شکل‌گیری بسیاری از زمینه‌ها و وقایع ایرانِ پسازردشتی در بستر روابط این دو آیین از دیگر سو، موجب شده است که بسیاری از داستان‌های شاهنامه در ژرف‌ساخت یا روساخت خود منعکس کنندۀ روابط گسترده و متنوّع دو گفتمان مهری و زردشتی باشند. بنا به نظری، گشتاسپ و تیره‌ او پیش از روی آوردنِ زردشت به آن‌ها و درآمدن به دین زردشتی، مهری بوده و خدایان و سازمان های انجمن های مهری را داشته اند. پژوهش حاضر با بهره گیری از طیفی از رویکردهای انتقادی و به شیوۀ تحلیلیانتقادی و روش کتابخانه‌ای، ضمن اثبات تعلّق گشتاسپ به آیین مهری، در پی آن است که روابط گفتمان‌های مهریزردشتی را در داستان گشتاسپ در شاهنامه تحلیل کند و به این پرسش پاسخ دهد که روابط گفتمان‌های مهری و زردشتی در متن داستان گشتاسپ از کدام نوع تعامل، تقابل یا ترکیب است؟

Investigating the relationship between Mehri-Zardoshti discourses during the region of Goshtasp

Ferdowsi’s Shahnameh, due to the simultaneous existence of signs and elements of ideology Rituals and various myths in it, is a place place of intersection and intersection of various discourses and semiotic systems. Among these discourses, the presence of Mehri and Zoroastrian discourses in Shahnameh is remarkable and noteworthy; In fact, the importance of these two ideologies in ancient Iran and the inclusion of Shahnameh in the characteristics and elements of the intellectual, belief, social, cultural and political system of Iranian society on the one hand and the formation of many contexts and events in postZoroastrian Iran in the context of relations between these two religions. Many of the stories of Shahnameh in their depth or superstructure reflect the wide and varied relations between Mehri and Zoroastrian discourses. According to the theory, Goshtasp and his gens were Mehri before Zoroaster turned to them and entered the Zoroastrian religion and had the gods and organizations of Mehri associations. Using a range of critical approaches and analyticalcritical method and library method, the present study, while proving Goshtasp’s bias  to zorhraism, seeks to analyze the MehriZoroastrian discourse relations in the story of Goshtasp in the Shahnameh. Ask the question: what kind of interaction, confrontation or combination is the relationship between Mehri and Zoroastrian discourses in the text of Goshtasp story?