بررسی عنصر شخصیّت در حکایات مشترک هفت اورنگ جامی و مصیبت نامۀ عطّار

جامی شاعر عارف قرن نهم، برای بیان موضوعات اخلاقی، تعلیمی و عرفانی در هفت اورنگ، به طریقی موثر و هنرمندانه از دویست حکایت و تمثیل استفاده کرده است. از میان این حکایات یازده حکایت در مصیبت نامه عطّار وجود دارد. یکی از راه های سنجش قدرت خلّاقیت و سبک شاعران، بررسی و مقایسۀ تمثیل‌های داستانی آن‌ها با یکدیگر است. دراین پژوهش به بررسی و مقایسۀ یازده حکایت مشترک هفت اورنگ و مصیبت نامه با تکیه برعنصر شخصیّت پرداخته ایم. عطّار گاه با پندواندرز و گاه با بیان ظرافت‌های اخلاقی، از زبان دیوانگان(عقلای مجانین) جهت عبرت شاهان و ظالمان حاکم بر مردم به انتقاد می‌پردازد و برتری و خلاقیّت خود را با استفاده از عنصر شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در ساختار حکایات، در جهت تبیین مقاصد و اندیشه‌های خود به کارگرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از تفوّق، قدرت و خلاقّیت عطّار است زیرا وی از عنصر شخصیّت به عنوان ابزاری اساسی برای پیشبرد اهداف و اندیشه‌های خود بیشترین بهره را برده است.

A Study of the Personality Element in the Common Anecdotes of the Haft Ourgan of Jami and Attar’s Mosibat-nameh

The nineteenth century mystic poet Jami used two hundred anecdotes and allegories to express ethical, educational, and mystical themes in Haft Ourang.Of these, there are eleven anecdotes in the AttarMosibatnameh. One way of measuring the power of the poets’ creativity and style is to compare and contrast their fictional allegories. In this study, have compared and compared eleven common stories of the Haft Ourangs and the Mosibat nameh based on personality traits. Attar sometimes criticizes Wonders, sometimes by expressing moral delicacies, from the language of the insane to the instruction of kings and tyrants ruling the people, using his personality and personality in the anecdote to explain his creativity.  He has used the intentions of his thoughts. The results show Attar’s superiority, power and creativity because he has made the most use of the personality element as a fundamental tool in explaining his intentions and thoughts