بررسی مولفه های مکتب اکسپرسیونیسم در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب ها

جهان‌بینی انسان در آغاز قرن بیستم‌، تحت تاثیر جنگ جهانی اول‌‌، دستخوش دگرگونی‌هایی می‌شود و در ‌پی آن‌، هنر این عصر نیز چهره‌ای دیگرگون می‌یابد. انسان در این دوران‌، انسانی است مرگ‌اندیش و تلواسه و تشویش بر وجود او سایه افکنده است. رهاورد این فرایند در هنر‌، اکسپرسیونیسم است که به‌عنوان مکتبی هنری‌، به بازنمایی وضعیت یاد‌شده می‌پردازد و آثاری را به عرصۀ هنر عرضه می‌دارد که با آثار دوره‌های پیشین تفاوت‌هایی آشکار دارند. این مقاله کوشیده است با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و به‌روش توصیفی‌‌‌تحلیلی‌‌‌، مولفه های مکتب اکسپرسیونیسم را در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چو‌ب‌ها‌، اثر رضا قاسمی، بررسی کند تا ضمن کمک به درک بهتر جنبه‌های اکسپرسیونیستی داستان، به معرفی بیشتر این اثر به‌عنوان الگویی متفاوت در‌ زمینۀ رمان‌نویسی فارسی بپردازد. نتایج به‌دست آمده نشان‌دهندۀ آن است که نویسنده از مولفه هایی همچون بیان ترس‌، مسائل روانی، سردرگمی‌، اعتقادات و باورها، روابط عاشقانه و پرداختن به شگردهایی مانند پیشگویی‌، ایجاد بحران هویت‌، تحریف واقعیت‌، مسخ‌، تاکید بر درهم‌ریختن فرم و بی‌توجهی به قواعد نگارشی بهره برده است و در به‌کارگیری برخی از این مولفه ها، از بن‌مایه‌های مکتب اکسپرسیونیسم‌ که در نمایشنامه‌نویسی و به ویژه سینمای اکسپرسیونیستی آلمان دیده می‏شود، متاثّر بوده است؛ ترس از مرگ، استفاده از ظرفیت فضاهای تاریک و نورپردازی‌، ایجاد اختلال در شخصیت راوی توسط سایۀ او‌ و پیامدهای آن که به مشکلاتی همچون خود‌‌ویرانگری و بحران هویت منجر می شود، ازجملۀ این موارد است؛ افزون‌ بر ‌این‌، ردپایی از نیم نگاه نویسنده به نقاشی اکسپرسیونیستی نیز در رمان به چشم می‌خورد که این ویژگی جلوه‌ای خاص به اثر قاسمی بخشیده است.

Components of the Expressionism School in the Novel of Hamnavayi-e Shabane-ye Orkestr-e Chubha

At the beginning of the twentieth century, the human worldview is undergoing transformations under the influence of the First World War, and subsequently the art of this age is also transformed. Human in this era, the human being is the dying and the mutilation and the anxiety in his being shadowed. This process in art is Expressionism, which, as an artistic school, represents the state of the art and presents works of art that reveal differences with the works of earlier periods. This article attempts to explore the components of Expressionism school in romania in Hamnavayie Shabaneye Orkestre Chubha by Reza Qasemi using library resources and descriptiveanalytic methods to help better understand the expressive aspects of the story. Introducing more of this work as a different model in Persian novels. The results show that the author is from factors such as expression of fear, psychological problems, confusion, faiths and beliefs, Romance and dealing with such puzzles as prediction, creating a crisis of identity, distortion of reality, seduction, emphasis on dismembering the form, and neglecting the rules of writing, and using some of these components of the teachings of the expressionism school which has been implicated in playwriting, and in particular the expressionist cinema of Germany; The fear of death, the use of the capacity of dark spaces and lighting, the disturbance of the narrator’s personality by his shadow, and its consequences that lead to problems such as selfdestruction and the identity crisis; In addition, the footprint of the writer’s halfway to the expressionist painting is also evident in the novel, which has a special effect on Qasemi’s work.