تاملی در شرح عتبة‌الکتبه به اهتمام مریم صادقی

در کنار تصحیح و چاپ متون ادبی، شرح درست لغات و دشواری‌های برخی متون، ضرورتی است که می‌تواند راهگشای خوانندگان این آثار باشد و به آنان در فهم بهتر متن کمک نماید. یکی از این متون، «عتبة‌الکتبه»، مجموعه مراسلات دیوانی و مکاتبات اخوانی عهد سلطان سنجر سلجوقی با انشای منتجب‌الدین بدیع جوینی است که در سال 1396ش. به اهتمام مریم صادقی و از روی چاپ علامه قزوینی و استاد عباس اقبال، مجدداً تصحیح گردیده و به همراه شرح متن، در انتشارات نگاه معاصر به چاپ رسیده است. این مقاله حاصل بررسی شرح متن این کتاب است که به روش کتابخانه‌ای همراه با تحلیل و توصیف یافته‌ها انجام شده است. ثمرۀ این پژوهش نشان می‌دهد که شارح «عتبة‌الکتبه» با وجود تلاشی که در رفع کاستی‌های چاپ قزوینی اقبال داشته است، در شرح برخی موارد، دچار خطاهای آشکار گردیده است که نه تنها ابهامات متن را برطرف نمی‌سازد، چه بسا موجب گمراهی خواننده نیز می‌گردد. در این پژوهش، برخی از این اشتباهات و نیز ایرادهای چاپی ارائه گردیده تا علاوه بر استفادۀ خوانندگان «عتبة‌الکتبه »، ضرورت رفع خطاهای راه‌یافته به کتاب و لزوم بازبینی آن از طرف شارح جهت چاپ‌های بعدی تبیین گردد.

A consideration on the description of Atabat-ol-kataba by Maryam Sadeghi

In addition to correcting and printing literature, accurate description of vocabulary and difficulties in some of these texts is vital which can help the readers of these works helping them to understand the text better. One of these texts, &Atabatolkataba& is written by Montajaboddin Badi’e Joveini which includes samples of administrative and courtrelated correspondence as well as friendly letters of Sultan Sanjar Saljuqi era and  revised along with the description of the text in 2017 by Maryam Sadeghi regarding the Allameh Qazvini and Sir Abbas Eqbal; and it has been published in Negah Moaser Publications. This article is the result of reviewing the text description of this book, which has been done with analysis and description of the findings in a library style.The results of this research show that the commentator of &Atabatolkataba&, despite his efforts to eliminate the shortcomings of QazviniEqbal printing, has made obvious mistakes in describing some cases, which not only do not remove the ambiguities of the text, but may also mislead the reader. In this research, some of these mistakes as well as typographical faults are presented to explain the necessity of modifying the errors in the book and the need to review it by the commentator for later editions, in addition to the use of the readers of &Atabatolkataba&.