خاقانی و باورهای عامیانه دربارۀ جانوران

خاقانی از جمله‌ شاعران بزرگی است که باورداشت‌های عامه در قصاید وی  بسامد بالایی دارد. خاقانی با به‌ کار بردن بسیاری از باورداشت‌های عامیانه در دیوان شعری خود، در انتقال این باورها، که بخشی از فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی است، سهم بزرگی داشته و به یقین، در این راه موفق بوده است. در این جستار، پژوهشگر کوشیده است تا با بررسی دیوان خاقانی و به ویژه قصاید او و آثار و نوشته‌های محققان و نویسندگان دربارۀ خاقانی و آثارش، باورهای عامیانۀ مطرح شده در قصاید خاقانی را بیابد و با روش توصیفی – تحلیلی و نیز بهره گیری از منابع و بررسی اسناد و مدارک و استخراج موارد لازم، به بررسی تاریخچۀ برخی از این باورها بپردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که باورها و الفاظ عامیانه در قصاید خاقانی جایگاهی ویژه دارند و می‌توان آنها را در پنج دستۀ: چشم‌زخم، تعویذها، فالگیری و پیشگویی، سحر و جادو، و پری جای داد. همچنین باید گفت که یکی از زمینه‌های اساسی الهام در شعر خاقانی زندگی مردم و جلوه‌های عواطف و افکار آنهاست.

Khaghani and Folk Beliefs About Animals

Khaghani is one of the high level poets of Persian poetry and prose in the sixth century AH. He has been a man who has aristocracy on various topics, and he refers in his poems to various sciences. From the sociological point of view of literature, in which, nowadays considered by literary critics, Khaghani’s poetry is full of social and political issues. One component of the sociology of literature is popular culture, or in other words, folklore. Khaghani’s poetical work is full of folk beliefs of his era. Popular beliefs about animals can be found in the subset of popular culture. Surprisingly, some of these beliefs are applicable even now among the populace and properties.In this essay, the authors have attempted to examine, through a descriptiveanalytical method, a section of Folklore in Khaghani’s poetical work and to elucidate Khaghani’s view of some superstitious material of his era.