شفق اهورایی اهریمنی اسفندیار تحلیل داستان رستم و اسفندیار در شاهنامه فردوسی

جنگ بین خصلت های اهورایی و اهریمنی و دو بنی بودن قهرمانان خیر و شر در داستان های مختلف شاهنامه همواره مورد نظر پژوهندگان بوده است. اما آنچه مایۀ شگفتی است این است که این بار این دوگانگی بیشتر در سوابق و گفتار و کردار یک قهرمان تجلی یافته است، بطوریکه نمی‌شود او را اهورایی مطلق نامید و نه او را اهریمنی و دوزخی و بدرگ مطلق قلمداد کرد بلکه نوعی کشاکش و ستیز در گفتار و کردار یک پرسوناژ به نام اسفندیار در این داستان به چشم می‌خورد. در این جستار طولی سعی وافر پژوهنده با روش توصیفی و تحلیلی و تفسیری و کتابخانه‌ای بر آن بوده است که آیا او سمبل راستی و اهورایی است؟ یا او نماد اهریمنی است؟ در هیچ کدام از این مواضع نمی‌شود به ضرس قاطع نظر داد این داستان به سبک رآلیستی از یک واقعه‌ی تاریخی حماسی قبل از تاریخ نوشته شده است که قهرمان آن به طور ناآگاهانه‌ای در یک تلقی غلط به دین باوری زمانۀ  خود دال بر پیرو راستین  پیامبر (زرتشت) بودن پدرش گشتاسب دچار و گرفتار شده است در نتیجه درخواست‌های چند لایه رستم با او حاصلی مطلوب در برقراری صلح ندارند بجز جنگ نا خواسته و این موضع اسفندیار تا اواخر داستان دال بر اصرار بر صلح رستم و ابرام بر جنگ اسفندیار تا برقراری جنگ ادامه دارد. ویژگی‌های اسفندیار هم در سیاهه نمودن کارهایی که کرده است و در رجز خوانی‌ها خود او به آنها اشاره می‌کند که آن اعمال در طول داستان توسط پشوتن و سیمرغ و زال و رستم هم تایید می‌شوند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی است.

Existential and Demonical Twilight of Esfandiar The Story Analysis of Rostam and Esfandiar in Ferdowsi’s Shahnameh

Scholars have ever considered the war between existential and demonical (Ahuraian and Ahrimani) traits and the duality of good and evil of heroes in different stories of Shahnameh. Prominently, this duality is more manifested in the records, words, and deeds of a hero, so he can neither be called an absolute existential (Ahuraian) nor can be considered as a demon, an infernal, and an absolute outcast. Rather, there is a kind of internal conflict in definitions, words, and deeds of a character named Esfandiar. In the current longitudinal research, the researcher has made great efforts using descriptive, analytical, interpretive and library methods to explore whether he is a true Symbols? or is he a demonic symbol? In none of these positions, it cannot be decisively advised. This story, of a prehistoric historical event, was written in a realistic style, where the heroes are unknowingly caught in the misconception of the religion of their time, indicating the father was a prophet. As a result, Rustam’s multilayered demands do not succeed, except for an unintended war. This position continues until the end of the story. Indeed, the existential characteristics of Esfandiar in blackouting his actions and boasting indicate that those deeds are confirmed by Pashtun, Simorgh, Rostam, and Zal throughout the story.