اندیشه‌های آرمان‏شهری در نخستین نمایشنامه‌های اکبر رادی با رویکرد به آرمان‏شهر فلسفی فارابی

مقالۀ حاضر به بررسی سه نمایشنامۀ برگزیده از آثار دهۀ 1340 اکبر رادی، نمایشنامه نویس معاصر، با رویکرد به اندیشه‏ های آرمان‏شهریِ ابونصر محمدبن فارابی، می‏پردازد. در این پژوهش، با رویکرد به نگرش‏ های آرمان‏شهریِ فارابی، به آثار دراماتیک معاصر، نگریسته شده است. اکبر رادی، نمایشنامه نویسی ایران را برای بیش از چهار دهه، تحت تاثیر آثار خود قرار داد و الگوهای نوینی در نمایشنامه ‏نویسی کشورمان، از حیث انتخاب موضوع و به ویژه زبان نمایشی پدید آورد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی یافته‏ هایی که به روش کتابخانه‏ ای به دست آمده است می‏ پردازد و قصد دارد که اندیشه ‏های آرمان‏شهریِ شخصیت‏ های آثار رادی را در پرتو دیدگاه‏ های آرمان‏شهریِ محمد فارابی بسنجد و با استفاده از رویکردی ایرانی – اسلامی در فلسفه، به نقد آثار رادی بپردازد. هدف از این پژوهش، نگرش به آثار نمایشیِ معاصر از منظر اُتوپیایی است. اُتوپیا یکی از بُن‏ مایه‏ های مشترک و بنیادین، در بسیاری از آثار ادبی جهان بوده است و معمولاً در پژوهش ‏های ادبی در این خصوص، به آرای افلاطون و توماس مور و دیگر نظریه ‏پردازان غربی مراجعه می ‏شود. اکبر رادی، در نمایشنامه‏‏ هایش شخصیت‏ هایی خلق کرده که همگی از طریق راه ‏های گوناگون به دنبال مدینۀ ‏فاضل ه‏ای برای رهایی از وضع موجود و سعادت خود یا جامعه بوده‏اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، در همۀ نمایشنامه‌هایی که اکبر رادی که در دهۀ چهل نوشته است، شخصیت‌های گوناگونی با اندیشه‌های آرمان‏شهری وجود دارند. نکتۀ حائز اهمیت در آثار دهۀ40 رادی این است که همۀ شخصیت‌های آرمان شهریِ رادیِ در راه دستیابی به آرمان شهرهای خود ناکام می‌مانند.

Utopian though at the beginning of the Radi’s plays by considering the view of Farabi’s philosophic utopia

The present study aims to investigate three plays of the Akbar Radi’s which are selected in the 1340s by considering Farabi’s utopian thought. This investigation attempts to consider the current dramatics remnants by considering Farabi’s utopian thought. Akbar Radi affected the pattern of plays in Iran for 4 decades through introducing interesting topics and language of plays. The present study investigates the data which is obtained by the library method based on the descriptiveanalytical method. Moreover, it evaluates utopian thought of characters in Radi’s plays according to the view of Farabi’s utopia and by the use of IslamicIranian philosophy, it criticizes Akbar Radi’s plays. The purpose of this study is to peruse current dramatics remnants with utopian views which generally are referred to the theories of Plato, Tomas Mohr, and other western ideologists. Utopian view which is both common and fundamental element in world’s dramatics remnant. Akbar Radi is an idealist and ideologue author. He created several characters who try to find utopia, in order to emancipate from the status with the various methods. The result of this investigation clearly indicates that all the Akbar Radi’s plays in the 40s included different characters with assorted utopian thought. The most important pint of Radi’s dramatics plays in40s is that all of the utopian characters had been failing to find own utopia.