بررسی نقش موسیقیایی قافیه در اشعار جاویدنامه اقبال لاهوری

توجه به عناصر موسیقی ساز شعر( مانند: وزن، قافیه، ردیف) به خواننده کمک می‌‌کند تا معانی و حس شاعر را بهتر درک نماید. به ویژه در خصوص قافیه که مهمترین جلوه‌گاه موسیقی کناری در شعر بوده و نقش مهمی در انتقال معانی ایفا می‌‌نماید. که با بررسی آن علاوه بر فهم بهتر مفهوم مورد نظر، میزان توانمندی شاعر در سرودن شعر نیز سنجیده می گردد.  اقبال لاهوری شاعر نام آشنایی است. وی با پیروی از شاعران بزرگ فارسی سرا قافیه را ابزاری برای القای عاطفه و مفهوم مورد نظر خود به کار گرفته است. این تحقیق می‌‌کوشد تا با روش تحلیلی _ توصیفی نقش موسیقایی قافیه را با تکیه بر اشعار جاویدنامه علامه اقبال لاهوری مورد بررسی قرار دهد. ساخت‌های محکم و گوناگون قافیه، تاثیر طنین حروف قافیه در جبران محدودیت وزنی و همچنین القای عاطفه مورد نظر شاعر، تناسب آوایی اجزای بیت با حروف قافیه و نیز استفاده اقبال از صنایع بدیعی و ساخت قافیه‌های هنری در این مقاله به عنوان علل گوشنوازی قافیه در شعر جاویدنامه مورد بررسی قرار گرفته است.

An Investigation of the Musical Role of Rhyme within Javid Nama’s Poems by Iqbal Lahouri

Paying due attention to poem’s musical elements (such as rhythm, rhyme, Radif) helps the reader to perceive the meaning as well as poet’s feelings better. Specially, it is the case for rhyme which is the most important manifestation of music accompanying the poem and it plays a significant role in transfer of the meaning. Investigating such poetic elements not only helps to better make sense of the poem, but also evaluates poet’s strength in writing poems. Iqbal Lahouri, a famous Iranian poet, has used rhyme as any other Iranian poets as an instrument to express his emotions and his desired meaning and this study attempts to investigate the musical role of the rhyme by applying an analyticaldescriptive approach and by relying upon poems within Iqbal Lahouri’s Javid Nama.Strong and various structures of the rhyme, the impact of rhyming letter’s resonance in compensation of metre limitations, the expression of the poet’s desired emotion, phonetic consistency of verse components with rhyme letters as well as Iqbal’s use of imagery devices and creation of artistic rhymes have been evaluated in this study as the main reasons for Javid Nama’s poems earcatching rhymes.