آغازبندی و خاتمه‌سرایی در منظومه‌های فارسی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صفری بند بن اسد ,صادقی محمد
|
|
منبع
|
تفسير و تحليل متون زبان و ادبيات فارسي (دهخدا) - 1396 - شماره : 32 - صفحه:205 -228
|
|
|
|
|
چکیده
|
آغازبندی آثار ادبی در نثر و نظم از آغاز ادب فارسی دری معمول گردید. در آثار برجسته نثر فارسی اصطلاح (دیباچه‌نگاری) و در آثار برجسته منظوم اصطلاح (آغازبندی) مترادف یکدیگرند با این تفاوت که در منظومه‌ها زمینه گسترده‌تری برای آغازبندی وجود دارد و چنین است در خاتمه‌نگاری و خاتمه‌سرایی. هنر آغازبندی و خاتمه‌سرایی را می‌توان در ردیف فنون ادبی و بدیعی به شمار آورد. این آرایه بر ادب و بلاغت گفتار بزرگان ادب چه در نثر و چه در نظم می‌افزاید. مشرب فکری، فلسفی، مذهبی و جهان‌بینی سخنوران را می‌توان از آغازبندی‌های آنان در آثارشان دریافت و به اسرار درون آنان پی برد. این مقاله به واکاوی آغازبندی و خاتمه‌سرایی منظومه و مثنوی‌های برجسته‌ی گلستان ادب فارسی می‌پردازد. آغازبندی در منظومه های فارسی با شاهنامه فردوسی شروع می شود و سپس سنایی در حدیقه الحقیقه به طور گسترده تری به آن می پردازد پس از سنایی پیروان مکتب سنایی چه در عرفان و چه در منظومه های غنایی همگی آغازبندی و خاتمه سرایی را تا دوره ی قاجاریه رعایت کرده اند. به ندرت منظومه و مثتوی می توان یافت که مانند مثنوی مولانا بدون آغازبندی و خاتمه سرایی باشد.
|
|
کلیدواژه
|
تحمید، نعت، منقبت، مناجات، مدیحه، براعت استهلال، اختتام
|
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
m.sadeghi@qaemiau.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|