ویرانه نشین مینوی خجستگی و گجستگی جغد در آثار سرآمدان سبک های مختلف شعر فارسی

فرهنگ هر ملتی از مجموعه‎ای باورها و اعتقادات شکل گرفته است که به مرور زمان پدید آمده و یا از فرهنگ‌ها و ملل دیگر وام گرفته شده‎اند. در باورهای مردم ایران نیز به تبع دیگر ملل جهان، اعتقاداتی وجود دارند که‎ یا ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و یا بر اثر تداخل اعتقادات ملل مختلف با فرهنگ ایرانی به وجود آمده‎اند. کشور ایران در سه دوره‎ی زمانی مختلف، مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و علاوه بر ویرانی‎ها و تلفات مادی و جانی بسیار، از لحاظ فرهنگی نیز تحت تاثیر بوده به طوری که بسیاری از اعتقادات ملل مهاجم، در فرهنگ نژاده‎ی ایرانی وارد شده است. یکی از باورهای غیر ایرانی، اعتقاد به نحوست جغد و منفور شدن این پرنده‎ی زیباست که در فرهنگ اصیل ایرانی، نه تنها گجسته نیست، بلکه مینوی هم هست. در این پژوهش، پس از بیان مختصری در مورد فرهنگ ایرانی و فرهنگ های دخیل و نحوه‎ی ورود آن‎ها در میان باورهای مردم ایران، به جغد و خجستگی و گجستگی باورهای مرتبط با این پرنده پرداخته شده و تاثیر این باورها در شاهنامه‌ی فردوسی، دیوان خاقانی، خمسه‌ی نظامی، کلیات سعدی و دیوان صائب، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در پایان، نتیجه‌ی این پژوهش، رسیدن به اصل و ریشه‎ی اعتقاد ایرانی نسبت به خجستگی این پرنده و میزان تاثیر فرهنگ های دخیل است.

Heavenly Settler in RuinsOwl and Its Being Auspicious or Ominous in the Works of the Great Iranian Poets (Ferdowsi, Khaqani, Nezami, Sa’adi and Sa’eb)

The culture of a nation is formed by a set of beliefs and convictions, which have emerged gradually or have been borrowed from other cultures and nations. In the ethos of the Iranian people, as well as the other nations, there are beliefs that have origins in Iranian culture or are the outcome of interaction of different cultures with the Iranian culture. Iran has been invaded three times in different periods, and in addition to the vast destructions and losses, has been culturally influenced by so many subduing beliefs. One of the nonIranian beliefs is to consider the owl as an ominous and hated animal despite its being beautiful and heavenly auspicious in Iranian culture. In this study, after a brief introduction about Iranian culture and the influence of foreign cultures on it, the focus shifts to the owl and the common belief in its auspiciousness and ominousness. Then the impact of these beliefs have been discussed in the works of Ferdowsi, Khaqani, Nezami, Sa’adi and Sa’eb, and in the end, the origins of Iranian’s belief as to consider the owl an auspicious bird is explored