ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی با میانجیگری تاب‌آوری شهری مطالعه موردی: شهر رشت

سرمایه اجتماعی، تاب‌آوری جامعه را در برابر تغییرات محیطی افزایش میدهد. روابط منطقی بین کنشگران اجتماعی و هنجارهای موثر اجتماعی، به ساکنان محلی کمک می‌کند که منابع و اطلاعات را در زمان وقوع بحران‌های شهری به اشتراک بگذارند. مطالعات نشان داده است که سرمایه اجتماعی مناسب در جوامع، عاملی حیاتی برای توانمندسازی، سازگاری و کاهش اثرات مخرب در زمان وقوع مخاطرات محیطی است. در همین راستا،‌ هدف اصلی تحقیق، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تاب‌آوری مناطق شهری هنگام بروز بحران‌های طبیعی و انسانی است که با روش اسنادی، پیمایشی (زمینه‌یاب) انجام‌شده است. جامعه آماری شامل خانوارهای شهر رشت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر و روش نمونه‌گیری تحقیق، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است. روایی ابزار تحقیق با تحلیل عاملی تاییدی و پانل متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به میزان 0.802 بررسی شد. ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، نرم‌افزارهای spss و lisrel8.80 است. یافته‌های مدل اندازه‌گیری نشان داده است که بین عامل‌های مکنون و شاخص‌های متناظر آن‌ها رابطه آماری معناداری وجود دارد و مقادیر بارهای عاملی بالاتر از 0.5 و مقادیر تی بیشتر از 1.96 به‌دست‌آمده است؛ بنابراین گویه‌های هر عامل به‌درستی و با دقت آن را موردسنجش قرار داده‌اند. همچنین یافته‌های مدل ساختاری در راستای بررسی سوالات و آزمون فرضیات نشان‌دهنده اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر تاب‌آوری شهری (0.53=beta؛ 7.39=t) و همچنین تاثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت پایدار مخاطرات شهری (0.64=beta؛ 7.66=t) است. در این میان مشخص شد که تاب‌آوری شهری بر رابطه بین سرمایه اجتماعی و مدیریت پایدار مخاطرات شهری، نقش میانجی دارد؛ به‌طوری‌که نتایج آزمون سوبل با مقدار 4.6533 این یافته را تائید کرده است.

assessing the impact of social capital on urban resilience to manage natural and human risks the case study of rasht city

social capital increases the resilience of society against environmental changes. logical relationships between social actors and effective social norms help residents share resources and information when urban crises occur. studies have shown that appropriate social capital in communities is a vital factor for empowerment, adaptation and reduction of destructive effects when environmental hazards occur. in this regard, the main goal of the research is to investigate the role of social capital in the resilience of urban areas when natural and human crises occur, which was done with the documentary method, survey (field finder). the statistical population includes the households of rasht city. the sample size is 384 people based on cochran’s formula and the research sampling method is a multi-stage cluster. the validity of the research tool was checked by confirmatory factor analysis and expert panel and its reliability was checked by cronbach’s alpha test at 0.802. data analysis tools are spss and lisrel 8.80 software. the findings of the measurement model have shown that there is a statistically significant relationship between the underlying factors and their corresponding indicators, and factor loading values higher than 0.5 and t values higher than 1.96 were obtained; therefore, the items of each factor have been measured correctly and accurately. also, the findings of the structural model in line with examining the questions and testing the hypotheses show the impact of social capital on urban resilience (beta=0.53; t=7.39) and also the impact of social capital on the sustainable management of urban risks (beta=0.64; t=7.66). t = 7). meanwhile, it was found that urban resilience has a mediating role in the relationship between social capital and sustainable management of urban risks; so the results of the sobel test with a value of 4.6533 have confirmed this finding.