سنجش عدالت توزیعی پارک‌های شهری بر اساس میزان خدمات‌دهی به شهروندان مطالعه موردی: منطقه 1 تهران

با رشد و توسعه شهرنشینی ارتباط ساکنین شهرها با طبیعت کمتر گردیده است. ازاین‌روی پارک‌های عمومی در شهرها اهمیتی فراوانی پیداکرده‌اند. پژوهش حاضر با استفاده از مدل‌سازی، توابع تحلیل gis و همچنین روش وزن دهی زوج معیاری به دنبال تعیین شاخص عدالت فضایی پارک‌های منطقه 1 تهران خواهد بود. در این پژوهش با تبیین 4 شاخص اصلی عدالت توزیع فضایی پارک‌ها شامل: سهم جمعیت پارک از حوزه نفوذ، میزان کارایی پارک‌ها، کشش‌پذیری جمعیت بلوک‌های حوزه نفوذ و همچنین بهره‌گیری از روش تحقیق مدل‌سازی اطلاعاتی، در می‌یابد که توزیع فضایی پارک‌ها بر اساس تقسیم‌بندی سلسله‌مراتبی در منطقه 1 تهران به‌طور تصادفی است و 3 حالت دارد: 1- توزیع مکانی پارک‌های محله‌ای و همسایگی بافاصله کم از یکدیگر 2- توزیع مکانی پارک‌های منطقه‌ای و ناحیه‌ای در یک محله به‌تنهایی 3- ترکیبی از توزیع‌مکانی پارک‌های منطقه‌ای و ناحیه‌ای در نزدیکی پارک‌های همسایگی و محله‌ای. در تحلیل‌های انجام‌شده حالت اول و سوم شاخص عدالت توزیع فضایی پارک‌ها مقدار عددی بیشتری را نشان می‌دهند. این در حالی است که حالت سوم به دلیل تمرکز یک پارک منطقه‌ای یا ناحیه‌ای در یک محله، شاخص موردنظر مقدار عددی کمتری را نشان می‌دهد. بر همین اساس برای بررسی میزان نابرابری توزیعی در سطح محلات، این‌گونه دریافت شد که توزیع یک پارک در سطح منطقه‌ای و ناحیه‌ای به‌تنهایی موجب نابرابری در سطح محله‌ها ازجمله محله گلاب دره، نیاوران شده است. همچنین با استفاده از ضریب جینی درمیابیم که محلاتی همچون گلاب دره، نیاوران، هزار سنگ، دزاشیب، حکمت و... دارای بیشترین میزان نابرابری توزیع فضایی پارک‌ها در سطح خود هستند.

measuring the distributive justice of urban parks based on the level of citizens services the case study of district 1 of tehran

with the growth and development of urbanization, the connection of city dwellers with nature has decreased. therefore, public parks have become very important in cities. the current research will seek to determine the spatial justice index of parks in tehran’s 1st district by using modelling, gis analysis functions, and the pair weighting method. this research, explains the 4 main indicators of the justice of the spatial distribution of parks, including the share of the park population from the area of influence, the efficiency of the parks, the elasticity of the population of blocks in the area of influence, and also using the research method of information modelling, it is found that the spatial distribution of parks is based on the hierarchical division in zone 1 of tehran is random and has 3 modes: 1- spatial distribution of neighbourhood and neighbourhood parks with a small distance from each other 2- spatial distribution of regional and district parks in a single neighbourhood 3- a combination of the spatial distribution of regional and district parks near neighbourhood and neighbourhood parks. in the analyses performed, the first and third modes of justice index of the spatial distribution of parks show a higher numerical value. meanwhile, the third mode shows a lower numerical value due to the concentration of a regional or district park in a neighbourhood. based on this, to investigate the level of distribution inequality at the neighbourhood level, it was found that the distribution of a park at the regional and district level alone has caused inequality at the neighbourhood level, including gulab dareh neighbourhood, niavaran. also, using the gini coefficient, we find that places like gulab dareh, niavaran, hazar seng, dezashib, hekmat, etc. have the highest level of inequality in the spatial distribution of parks in their level