عوامل موثر بر خلق ارزش جهت تعیین نقش و عملکردهای محرک توسعه در بافت‌های تاریخی با تاکید بر بازآفرینی شهری موردمطالعه: محدوده تاریخی منطقه 11 شهر تهران

از زمانی که توجه متخصصان و مدیران شهری به سمت حفظ و احیای بافت‌های مرکزی و تاریخی شهرها منعطف گردیده، نظریات و رویکردهای متعددی در این راستا، تبیین شده است. از مهم‌ترین این رویکردها که امروزه در اقصی نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، بازآفرینی شهری است. در مورد بازآفرینی شهری و نحوه تحقق آن نیز پژوهش‌های متعددی صورت گرفته است، اما به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مسائل در رابطه با احیای بافت‌های تاریخی این است که شاید تنها قدمت یک بافت به‌عنوان محرک توسعه برای بازآفرینی کافی نبوده و خلق ارزش جهت ایجاد نقش‌های مکمل برای این بافت‌ها از طریق سایر پتانسیل‌های موجود و مزیت‌های مکانی محدوده باید مدنظر قرار گیرد. لذا این پژوهش، به دنبال پاسخ این سوال است که، در کنار تاریخی بودن محدوده موردمطالعه (منطقه 11 شهرداری تهران) برای نقش دهی مکانی چه ارزش‌های نهفته‌ای در بافت وجود دارد. بدین منظور این تحقیق پس از معرفی رویکردهای بازآفرینی، سعی در تلفیق اصول بازآفرینی با مولفه‌های خلق ارزش در بافت شهری در قالب چارچوب نظری تحقیق داشته و سپس توسط پرسشنامه‌های تکمیلی از ساکنان و متصرفان فضا، نسبت به ارزیابی مدل نظری خلق ارزش در سطح محدوده بافت تاریخی منطقه 11 اقدام شده است. نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، حاکی از وجود پتانسیل‌های کالبدی و عملکردی در راستای خلق ارزش در محدوده موردمطالعه است. همچنین، نتایج تحلیل معادلات ساختاری در مورد شاخص‌های خلق ارزش‌افزوده در بافت تاریخی منطقه 11 نشان‌دهنده تاثیر قوی و معنادار ابعاد عملکردی و کالبدی به‌عنوان ابزارهای تاثیرگذار در ایجاد ارزش‌افزوده در بافت می‌باشد. در سنجه‌های بعد عملکردی بار عاملی شاخص تمرکز و تقویت نقش مرکزیت سیاسی پایتخت در محدوده و در بعد کالبدی بار عاملی ایجاد مسیرهای گردشگری جذاب به علت وجود اماکن تاریخی، جهت سیاست‌گذاری‌های شهری آتی قابل‌توجه است.

factors affecting value creation in historical areas with emphasis on urban regeneration (case study: historical area of district 11 of tehran)

many theories and approaches to preserving this precious heritage have been elaborated and introduced since the attention of urban planners and managers has shifted toward preserving and restoring historical areas. the most important of these approaches used today in many parts of the world is urban recreation. in addition to the historical boundaries of the city, besides physical restoration, it requires programs and strategies that lead to economic prosperity in weak and inactive areas. therefore, in this study, after introducing urban regeneration approaches such as culture based regeneration, tourism-based regeneration and urban branding-based regeneration, the components of creating value added strategies based on these approaches were introduced. the results obtained by using descriptive and inferential statistics indicate the physical and functional potentials for creating value in the study area. also, the results of sem on the value creation indexes in the historical area of region 11 show a strong and significant impact of functional and physical dimensions as effective tools for creating value added in the context. in functional dimension metrics, factor loadings are indicators of the concentration and reinforcement of the role of political centrality, and in the physical dimension of factor loadings, the creation of branding through historical landmarks for future policy making is significant