تحلیل عوامل کلیدی کاهش کیفیت زندگی در پیرامون مناطق تجاری مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران

بخش مرکزی که حوزه هویتی شهر محسوب می‌شود، به‌واسطه عملکردهای چندگانه شهری (اقتصادی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی و سیاسی) بهترین چشم‌انداز و جلوه‌گاه فرهنگ انسانی است و کیفیت زندگی شهروندان را نشان می‌دهد. لکن اگر در جریان رشد و توسعه لجام‌گسیخته کارکردهای متنوع آن مورد غفلت واقع شوند منجر به ایجاد تعارض می‌شود، ازجمله این تعارضات تمایل بخش تجاری به ادامه بقا در مرکز شهر نزدیک به بخش‌های مسکونی است که استفاده از تسهیلات زیرساختی و فرصت‌های مالی اقتصادی موجود در این نواحی را امکان‌پذیر می‌سازد. این درحالی‌که ست که توانایی این بافت‌ها در تامین نیازهای معاصر شهروندان در طول زمان کاهش‌یافته و به‌تبع آن کارایی بافت و کیفیت زندگی نیز در سطح پایینی قرار می‌گیرد، به‌نحوی‌که موضوع تَرک شدن، به‌شدت این بافت‌ها را تهدید می‌کند، بنابراین هدف این پژوهش تحلیل روابط علی و شناسایی عوامل کلیدی کاهش‌دهنده کیفیت زندگی در مراکز شهر یعنی در منطقه 12 تهران، در سطح خرد شهری است. بدین منظور از تحلیل تفسیری ساختاری در نرم‌افزار میک‌مک استفاده‌شده است. نمونه‌گیری در این پژوهش با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و متوالی در قالب دلفی دومرحله‌ای انجام‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با توجه به ماتریس روابط غیرمستقیم، متغیرهای «ناکارآمدی سیاست‌گذاری‌ها»، «سرمایه‌داری غیرم ولد» که شاخص‌های مدیریتی و نهادی محسوب می‌شوند، در پایین‌ترین سطح (بنیادی)، قرار داشته و بیشترین تاثیرگذاری غیرمستقیم را در شبکه روابط بین متغیرها به‌جای گذاشته‌اند. این متغیرها به‌عنوان تغییرهای کلیدی برای ارتقا یا تنزل سطح کیفی زندگی در مرکز شهر شناخته می‌شوند.