تبیین راهبردهای افزایش تاب‌آوری کالبدی در برابر سیلاب مطالعه موردی: رودخانه چشمه کیله شهر تنکابن

سوانح طبیعی که جزئی از فرآیند زندگی بشر به شمار می‌رود و هرروزه بر تعداد و تنوع آن‌ها افزوده می‌شود، به‌عنوان چالشی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار مطرح می‌شود. ازآنجاکه طی سال‌های اخیر، خسارات قابل‌توجهی در اثر وقوع سیلاب به بافت کالبدی شهر تنکابن واردشده است و اثرات آن بیشتر بر بافت شهری پیرامون رودخانه اصلی این شهر (رودخانه چشمه کیله) می‌باشد، بر این اساس هدف از تدوین این مقاله، تبیین راهبردهای افزایش تاب‌آوری کالبدی در برابر سیلاب رودخانه چشمه کیله شهر تنکابن می‌باشد. پژوهش حاضر از روش توصیفی –تحلیلی بهره برده است. لذا پیش از شروع گام‌های مدل سوات، با استفاده از مطالعه پژوهش‌های پیشین در بخش مبانی نظری، متغیرها و شاخص‌ها استخراج گردیده و بر اساس آن مدل مفهومی اولیه تدوین گردید. در ادامه با استفاده از روش تحلیل روایی محتوایی (cvr)، متغیرها و شاخص‌های ضروری شناسایی‌شده و مبنای مدل سوات قرار می‌گیرند. روش این تحقیق ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی است که از نرم‌افزارهای gis، ahp و swot بهره گرفته است. و همچنین به‌منظور پهنه‌بندی خطر سیل در بافت از نرم‌افزار شبیه‌سازی جریان رودخانه (hec_georas) استفاده گردید که بر این اساس سه پهنه خطر سیل تعیین گردید (حریم رودخانه، پهنه پرخطر، خطر متوسط) سپس به اولویت‌بندی شاخص‌ها و متغیرهای کاربردی در پژوهش، پس از استخراج آن‌ها از منابع مختلف و تعیین روایی موارد برگزیده پرداخته شد و در انتها راهبردهای کاربردی برای کاهش خطر سیل در بافت پیرامون رودخانه چشمه کیله ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان‌دهنده وجود رابطه منسجم بین ساختار کالبدی در بافت پیرامون رودخانه چشمه کیله شهر تنکابن و افزایش تاب‌آوری کالبدی شهر تنکابن در برابر سیلاب است. بنابراین با کاربست اصول و راهبردهای تدوین‌شده در این مقاله، می‌توان از طریق برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای ساختار مناسب بافت پیرامونی رودخانه چشمه کیله، به بهبود عملکرد شهر به هنگام سیل دست‌یافت.