مدل‌سازی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی شهر لاهیجان با رویکرد توسعه پایدار

در سال‌های اخیر، اراضی از شهرهای ایران به‌خصوص اراضی حاشیه‌ای شهرها، تحت تاثیر روند شهرنشینی و نیاز شهروندان به مسکن، تغییر کاربری داده و به اراضی ساخته‌شده تبدیل گردیده است. هم‌چنین شهر لاهیجان نیز مانند بسیاری از شهرهای ایران به دلیل افزایش ساخت‌وساز، دچار تغییر و تحولات قابل‌توجهی در زمینه کاربری اراضی شده است. هدف پژوهش حاضر مدل‌سازی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از lcm و ca markov می‌باشد، روش پژوهش، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی می‌باشد. در این راستا از تصاویر ماهواره‌ای لندست مربوط به چهار دوره زمانی 1368، 1379، 1389 و 1397 بهره گرفته‌شده است. تصاویر چهار دوره پس از عملیات پیش‌پردازش با استفاده از روش حداکثر احتمال طبقه‌بندی گردیدند. سپس با استفاده از مدل lcm و ca markov به شناسایی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی شهر لاهیجان پرداخته‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که مساحت اراضی ساخته‌شده از سال 1368 تا 1397 نزدیک به 1250 هکتار افزایش‌یافته و اراضی جنگل و باغات در این دوره با کاهش حدوداً 2000 هکتاری روبه‌رو بوده است. بنابراین با توجه به مقایسه طبقه‌بندی‌ها و نتایج حاصل از مدل lcm مشخص می‌گردد، که بیشترین تغییرات در این دوره مربوط به جنگل و باغات می‌باشد. در پایان با به‌کارگیری مدل زنجیره مارکوف تغییرات کاربری اراضی را برای سال 1409 را پیش‌بینی‌شده است. ازاین‌رو با توجه به نتایج حاصل از پیش‌بینی تغییرات احتمال می‌رود که در سال 1409 میزان 760.5 هکتار از اراضی جنگل و باغات کاسته شده و 53.91 هکتار به اراضی ساخته‌شده، 693.09 هکتار به شالیزارها و 13.5 هکتار نیز به پهنه آبی افزوده خواهد شد. بنابراین بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد مساحت‌ها در محدوده موردمطالعه متناسب و همسو نبوده؛ و این مسئله باعث ایجاد پدیده گستردگی در شهر لاهیجان گردیده است.

Modeling and Predicting Land Use Changes in Lahijan City With a sustainable development approach

In recent years, the lands of Iranian cities, especially the outskirts lands of cities, have been transformed into builtup lands due to the urbanization process and citizens’ need for housing. As many other Iranian cities, Lahijan has been significant changes and transformations in terms of land uses due to increase of construction. The purpose of this study is to model and predict landuse changes by using of land change modeler (LCM) and CA Markov. The research methodology in terms of purpose is applied and from the aspect of nature and method is Descriptiveanalytical research. In this regard, Landsat satellite images for the four time periods of 1989, 2000, 2010 and 2018 have been used. The Images were classified by the maximum probability method after preprocessing operations. Then, LCM and CAMARKOV models in order to identify and predict landuse changes in Lahijan was used. The results indicate that the area of landbuilt from 1989 to 2018 has increased approximately 1250 hectares, also Forest lands and gardens declined about 2000 hectares during this period. Therefore, according to comparing the classifications and results of the LCM model, it was found that the most changes in this period are related to forests and gardens. Finally, landuse changes are predicted for 2030 with the Markov chain model. So, based on the results of the prediction of changes, it is probably that in 2030, forest land and gardens will be reduced about 760/5 hectares. On the other hand, 51/91, 693/09 and 13/5 hectares will be added to the builtup lands, paddy fields and waterfront zones, respectively. Thus, as a result, the studies show that the growth of areas in the study area has not been proportional and this has caused a widespread phenomenon in Lahijan.