تحلیل اثر مقیاس در برنامه‌ریزی ساختارهای سبز شهری با رویکرد ارزیابی سیمای سرزمین؛ مطالعه موردی: منطقه یک و سه کلانشهر تهران

در حال حاضر شناسایی مشکلات و شناخت الگوی کالبدی شهر و فرم شهری در مقیاس‌های مختلف از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. همچنین برنامه‌ریزی ساختار شهری مستلزم استفاده از داده مکان‌دار در مقیاس مناسب می‌باشد. انتخاب مقیاس بهینه و منطبق نمودن مطالعات بر اساس مقیاس مناسب یکی از اصولی است که می‌تواند نتایج مطالعات را تدقیق کرده و برای اجرا، کاربردی نماید. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر مقیاس در مطالعات فضایی شهر و محیط‌زیست در مناطق یک و سه شهر تهران می‌باشد. رویکرد تحقیق حاضر بیان اثرات مقیاس در مطالعات سیمای سرزمین شهری با بهره‌گیری از الگوی اکولوژی سیمای سرزمین و ارزیابی تصاویر ماهواره در دو مقیاس میانی (landsat) و خرد (quick bird) می‌باشد. مقایسه نتایج حاصل از کمی سازی سیمای سرزمین در دو مقیاس خرد و میانی در مناطق یک و سه شهر تهران بیانگر اختلاف نتایج در مقیاس مطالعات می‌باشد. در مقیاس میانی 1747 لکه سبز ولی در مقیاس خرد 36516 لکه سبز قابل‌تفکیک بود که هر دو نتیجه قابل‌استفاده می‌باشد. به همین تناسب در اندازه لبه و تراکم لبه و همچنین شکل لکه‌ها در دو مقیاس مطالعه اختلاف وجود دارد. نتایج نشان داد ویژگی لکه‌های مقیاس خرد مناطق یک و سه شهر تهران به حالت طبیعی فضای سبز این مناطق نزدیک‌تر بوده و در برنامه‌ریزی‌های شهری و محلی کاربرد بیشتری دارد، ولی از نظم کمتری در لبه‌ها برخوردار می‌باشد که این نظم کمتر هیچ‌گونه ارتباطی با تخریب این‌گونه فضا ندارد. اهمیت نظم لکه‌ها در مطالعات منطقه‌ای موردتوجه بوده که در این سطح، مطالعات تصاویر مقیاس میانی توصیه می‌گردد. به‌طورکلی با جهت‌دهی مطالعات بر اساس اصول مقیاس می‌توان عدم قطعیت نتایج را به حداقل کاهش و فضای تصمیم‌گیری را بهبود بخشید.

Analysis of the scale effect on urban green structures with landscape planning approach; A case study of 1 and 3district in Tehran

Understanding the problems of cities and also their physical pattern and form at different scales are very important. In addition, urban structure planning requires the use of localized data at the appropriate scale. Choicing of the optimal scale in studies is one of the principles that can make the results of studies more accurate and practical. The purpose of this study is investigating the effect of scale on urban spatial and environmental studies of 1 and 3district in Tehran. The present research approach describes the effects of scale on urban land scape by using ecological land scape pattern and satellite images in mesoscale (Landsat satellite) and microscale (Quickbird satellite). Comparing the results of land scape quantification in the meso and micro scales in 1 and 3district in Tehran, indicates the difference in the results. In the first scale 1747 green patches and in the second scale, 36516 green patches were distinguished, which both of them are used. Also some differences are in the size and density of the edge as well as the shape of the patches in the two study scales. In addition, the results show that the characteristics of patches in microscale of 1 and 3district in Tehran are closer to the natural state of green space of these deistricts and more applicable in urban and local planning but they arrangements are less. This less order has nothing to do with the destruction of such space. The importance of arrangement of patches is important in regional studies. At this level, midscale images survey are recommended. In general, by guiding studies based on the principles of scale, the uncertainty of the results can be minimized and the quality of decisions will be improved.