ارزیابی و سنجش زیست‌پذیری شهری در کلان‌شهر اهواز

در سال‌های اخیر مفاهیم مختلفی از پارادایم توسعه پایدار ارائه‌شده است که بیشتر بخش‌های آن را شاخه‌های جغرافیایی تشکیل می‌دهد. چنانکه مفاهیمی مانند شهر سبز، بوم شهر، شهر قابل زندگی و شهر محیطی را در چهارچوب توسعه پایدار شهری نام می‌برند. شهر زیست پذیر نیز به‌عنوان یک رویکرد جدید جهت نیل به تحقق توسعه پایدار شهری می‌باشد که توسط اپلیارد در کتاب خیابان‌های زیست پذیر وارد عرصه علمی و جغرافیایی گردید. با توجه به افزایش شهرنشینی در جهان علی‌الخصوص کشورهای درحال‌توسعه مانند ایران بررسی و مطالعه ابعاد این رویکردها جهت ایجاد شهری قابل زندگی ضروری می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی شاخص‌های زیست پذیری شهری در مناطق 8 گانه شهر اهواز تهیه‌شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری شامل 1095389 نفر جمعیت ساکن در مناطق هشت‌گانه شهر اهواز و حجم نمونه که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده، برابر با 384 نفر است. ابتدا با استفاده از منابع اسنادی کتابخانه‌ای شاخص‌های شهر زیست پذیر شناسایی، سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه اطلاعات موردنیاز از مناطق هشت‌گانه شهر اهواز جمع‌آوری‌شده است. درنهایت با استفاده از روش‌های آنتروپی شانون و روش تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور (vikor) مناطق 8 گانه شهر اهواز ارزیابی و رتبه‌بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، منطقه سه شهر اهواز دارای بیشترین میزان زیست پذیری و منطقه پنج شهر اهواز دارای کمترین میزان زیست پذیری نسبت به سایر مناطق هستند. برای روشن‌تر شدن وضعیت هریک از مناطق موردمطالعه کل مناطق در سه طیف دسته‌بندی شدند. درمجموع سه منطقه شهر دارای وضعیت مطلوب، یک منطقه نیمه مطلوب و چهار منطقه دارای وضعیت نامطلوب بودند. بنابراین برنامه‌ریزی متوازن بین مناطق و رسیدگی به وضعیت مناطق دارای وضعیت نامطلوب باید در سرلوحه وظایف مسئولین امور قرار گیرد.

Evaluation and measurement of livability in Ahvaz metropolis

In recent years, various concepts of sustainable development paradigm have been proposed that most of it consists of geographical branches. Such concepts as Green city, Ecological city, living city and Environmental city are referred to as urban sustainable development. Sustainable city is also a new approach to achieve urban sustainable development that was introduced by Appleyard in Livable Streets book. According to growth of urbanization all over the world, especially in developing countries such as Iran, it is necessary to study the dimensions of these approaches to create a viable city. The purpose of this paper is to evaluate urban livability indices in eight districts of Ahvaz city. The study is based on applied research and its methodology is descriptiveanalytical. The statistical population includes 1095389 inhabitants in eight districts of Ahvaz city and by using of Cochran formula ,384 persons was estimated as sample size. At first, indicators of livable city were identified by using of documentary and library sources, then the required information of Ahvaz’s eight districts was collected with questionnaire tool. Finally, Ahvaz’s eight districts were evaluated and ranked by Shannon entropy and VIKOR decision making (VIKOR) methods. The results show that Ahvaz’s No.3 and No.5 districts have severally the highest and lowest livability than others. To clarify the status of each area, all of them were categorized into three spectra. Overall, three, one and four areas of the city had desirable, area semidesirable and undesirable situation, respectively. Therefore, balanced planning between areas and considering undesirable areas should be included in the tasks of the authorities.