تحلیل فضایی سرزندگی شهری در سطح محله‌های ‌شهر تهران

ارتقای سرزندگی یک شهر نه تنها می‌تواند موجب رضایت مردم از جنبههای اکولوژی سبز، توسعه اقتصادی، خلاقیت فرهنگی و کیفیت زندگی شود، بلکه به ارتقای توسعه پایدار آن کمک می‌کند. اما امروزه شهرها به سرعت تحت فشار‌های مدرنیته دچار تحولات فضایی شده‌اند. به طوری که این تحولات موجب عدم توازن اجتماعی و اقتصادی شده است. تهران به عنوان بزرگترین شهر کشور با کارکردهای متنوع اقتصادی، اجتماعی، کالبدی مشکلات پیجیده ای را تجربه می کند که این خود منجر به کاهش میزان سرزندگی شده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابی وضعیت سرزندگی در سطح محله‌های ‌شهر تهران انجام شده است. داده‌ها و اطلاعات لازم جهت اندازه‌گیری سرزندگی از بلوک‌های آماری مرکز آمار، نقشه کاربری اراضی شهر، تصاویر ماهواره ای و تصاویر ماهواره‌ای استخراج شد. برای ارزیابی سرزندگی از چندین مولفه اصلی یعنی اقتصادی، جمعیتی و گردشگری، کیفیت زندگی، کیفیت هوا، سرزندگی شبانه و حکومت محلی در قالب شاخص ‌های متفاوت استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سرزندگی در شهر تهران را می‌توان به چهار عاملی اصلی خلاصه نمود. عامل اول با 19 درصد از واریانس کل، بیشترین میزان تاثیر گذاری و عامل چهارم با 10 درصد واریانس کل، کمترین اثری گذاری را در مقوله سرزندگی داشتند. در مجموع با تلفیق چهار عاملِ سرزندگی در شهر تهران نقشه نهایی سرزندگی ترسیم گردید. نقشه تلفیق شده سرزندگی نشان داد که بخش‌های مرکزی و شمال غربی شهر وضعیت مناسبی ازنظر سرزندگی شهری دارند اما در مقابل ، بخش های جنوبی و جنوب شرقی شهر، در وضعیت نامناسبی از نظر سرزندگی شهری قرار دارند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که با فاصله گرفتن از بخش مرکزی شهر به تدریج از میزان سرزندگی کاسته می شود.

spatial analysis of urban livability at the neighborhood level of tehran city

improving the vitality of a city can not only make people satisfied with the aspects of greenecology, economic development, cultural creativity and quality of life, but also helps topromote its sustainable development. today, however, cities have rapidly undergone spatialchanges under the pressures of modernity. these developments have caused social andeconomic imbalances. as the largest city in the country with diverse economic, social, physicaland cultural functions, tehran is experiencing complex problems, which has led to thereduction of its vitality. therefore, the current research was conducted with the aim ofevaluating the living conditions in the neighborhoods of tehran. the data to measure thevitality were extracted from the statistical blocks of the statistics center, land use map of thecity, and satellite images. to evaluate vitality, several main components including economy,demographics, tourism, quality of life, air quality, and nightlife were used as indicators. theresults of the research showed that vitality in tehran can be summarized into four main factors.the first factor with 19% of the total variance had the highest impact, and the fourth factorwith 10% of the total variance had the least impact in the vitality category. in total, bycombining the four factors of vitality in tehran, the final map of vitality was produced. thecombined vitality map showed that the central and northwestern parts of the city have goodconditions in terms of urban vitality, but the southern and southeastern parts of the city are inunfavorable conditions in this regard. also, the results indicated that, as one moves away fromthe central part of the city, the level of vitality gradually decreases.