تحلیل فضایی الگوی مصرف انرژی بخش خانگی در محلات شهر بیرجند

انرژی و الگوی مصرف آن ازجمله موضوعات اساسی مرتبط با توسعه‏پایدار است. دریک شهر، بخش مهمی ازتفاوت در الگوی مصرف انرژی را فرم‏شهر و ویژگی های مکانی آن تبیین می‏کند. براین اساس، مطالعه حاضر درصدداست با تکیه بر روش های تحلیل فضایی، الگوی مصرف گاز در بخش خانگی شهر بیرجند را مورد سنجش قرار دهد. مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی و متغیرهای تحقیق شامل 1)مصرف انرژی، 2)جمعیت، 3)کیفیت‏ابنیه، 4)قدمت‏بنا، 5)وسعت قطعات، 6)نمای‏ساختمان و 7)فرم شهری می‏باشد. محدوده مورد مطالعه نیز شامل5353 قطعه مسکونی، در 5 محله شهر بیرجند با ویژگی های متفاوت کالبدی، اجتماعی اقتصادی است. درگام اول پس از جمع‏آوری داده‏های مرتبط با مصرف گاز به‏تفکیک واحدهای مسکونی، اقدام به تشکیل پایگاه‏اطلاعات‏مکانی درمحیط arcgisگردید. همچنین در این پایگاه ویژگی های کالبدی هر قطعه نیز جمع آوری شد. در ادامه با بهره‏گیری از روش های آمارکلاسیک (ضریب همبستگی، تحلیل واریانس وآنتروپی‏شانون) و روش های آمارفضایی(نظیر مدلهای تراکمی، موران‏دوطرفه وخودهمبستگی فضایی)، اقدام به تحلیل یافته‌هاشد. نتایج نشان دادکه مصرف انرژی با متغیرهای قدمت‏بنا، جمعیت و کیفیت ابنیه رابطه معکوس و با ضریب آنتروپی رابطه مستقیم دارد. این بدان معنی است که بافتهای نوساز، علاوه بر عمرکم و تراکم کمتر جمعیت، نتوانسته‏اند در کاهش مصرف انرژی اثرگذار باشند. دردیگرسو بافتهای ارگانیک با وجود جمعیت بالا، میزان‏کمتری از مصرف انرژی را نشان می‏دهند. این موضوع ضرورت توجه به فرایندهای نوسازی بافت و اثرگذاری آن بر مصرف انرژی را در مقایسه با بافت های با قدمت بالاتر نشان می‏دهد. از سوی دیگر مبین آن است که توجه به الگوهای مکانی مصرف، از جمله نکات کلیدی در اصلاح الگوی مصرف انرژی خواهد بود.

spatial analysis of the household energy consumption patterns in the neighborhoods of birjand city

energy and its consumption pattern are among the basic issues related to sustainable development. an important part of the difference among the energy consumption patterns of cities is explained by the city form and its spatial characteristics. therefore, the present study seeks to measure the pattern of gas consumption in the domestic part of birjand using spatial analysis methods. the study is descriptive-analytical, and the research variables include energy consumption, population, building quality, age of the building, area of residential uses, building facade and urban form. the study area also includes 5353 residential plots in five neighborhoods of birjand city which have different physical and socio-economic characteristics. in the first step, after collecting the data related to gas consumption by the residential units, a spatial database was created with the arcgis software. the physical characteristics of each piece were collected in this database. in the following, the findings were analyzed using classical statistical methods (such as correlation coefficient, analysis of variance and shannon's entropy) and spatial statistical methods (such as density models, two-way moran and spatial autocorrelation). the results showed that energy consumption has a negative correlation with the variables of building age, population and building quality, and a positive correlation with the entropy coefficient. this means that, in addition to their short lifespan and lower population density, new buildings are not able to effectively reduce energy consumption. on the other hand, despite their high population, organic urban textures have a lower amount of energy consumption. this issue shows the necessity of paying attention to building renewal processes and its effect on energy consumption, as compared to older textures. in addition, it shows that paying attention to the spatial patterns of consumption is a key point in improving the energy consumption pattern.