بررسی و تحلیل توسعه شهری خام شهرها در سازمان فضایی استان سمنان

رشد میزان شهرنشینی و افزایش شمار نقاط شهری در کشورهای درحال توسعه من جمله ایران به عنوان یکی از پدیده های مهم اقتصادی اجتماعی قرن اخیر شناخته می شود. لذا ارتقاء نقاط روستایی کوچک به شهر با استفاده از تغییرات در قانون تقسیمات کشوری که در سه دهه اخیر بشدت رشد یافته، باعث ایجاد طبقه‌ای جدید در کف نظام شهری کشور بنام خامشهر شده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان توسعه شهری خامشهرها در سطح سازمان فضایی استان سمنان است تا مشخص شود که این طبقه شهری دارای چه وضعیتی از حیث رشد شاخص‌های شهری در سطح استان سمنان است. روش تحقیق این پژوهش بصورت توصیفی تحلیلی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل هفت نقطه شهری استان سمنان است که علی‌رغم نرسیدن به حدنصاب جمعیتی به شهر تبدیل شده‌اند. داده‌های مورد نیاز پس از جمع‌آوری از منابع مختلف توسط آزمون‌های آماری موران، نزدیک‌ترین همسایگی، مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار و در نهایت آزمون idw در نرم‌افزار gis مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. براساس یافته‌های آزمون مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار، اکثریت خامشهرهای استان از حیث جایگاه فضایی در قسمت شرقی و در جهت جنوب‌غربی به شمال شرقی واقع شده‌اند و با توجه به آزمون نزدیک‌ترین همسایگی که برابر با 1.34 است، توزیع خامشهرها در سطح استان سمنان از الگوی خاصی در پراکنش فضایی پیروی نمی‌کنند. از نظر سطح توسعه شهری نیز این شهرها در برخی شاخص‌ها از قبیل کالبدی چندان رشد نیافته‌اند ولی در امر مهاجرپذیری و اشتغال نسبتاً موفق عمل نموده‌اند. بنابراین می توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که خامشهرهای استان از نظر سطح توسعه شهری در بین دیگر شهرهای استان در جایگاه متوسط قرار دارند.لذا پیشنهاد می شود با بازنگری در شیوه تبدیل روستاها به شهر، این موضوع را از تصمیمات سیاسی جدا نموده و نقاط روستایی مستعد که به بلوغ لازم رسیده اند به شهر تبدیل شوند تا کارایی لازم مبنی برجذب مهاجران حوزه نفوذ، ایجاد اشتغال لازم و توانایی خدمات رسانی به جمعیت تحت پوشش را داشته باشند.

investigating the urban development of premature cities in the spatial organization of semnan province

upgrading small rural areas to cities by changes in the country's division law, which has grown tremendously in the last three decades, has created a new class at the bottom of the urban system called premature cities. the purpose of this research is to investigate the extent of urban development of premature cities at the level of the spatial organization of semnan province in order to determine the status of this urban class in terms of growth indicators. the research method of this study is descriptive-analytical, and the data has been analyzed in the gis software after being collected from various sources by various statistical tests. based on the findings of the research, the majority of the premature cities in the province are located in the eastern part of it and do not follow a specific pattern in spatial distribution. in terms of the level of urban development, these cities have not developed much in some indicators such as physical index, but they have been somewhat successful in accepting immigrants and employment. also, according to the findings of the research, the premature cities of the province are in an average status in terms of the level of urban development compared to the other cities there.