الگوسازی و سنجش مولفه مسکن ایرانی‌-‌اسلامی درکلانشهر مشهد

در این پژوهش تلاش شده است با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و استفاده از داده های اسنادی و پیمایشی ابعاد مختلف مسکن ایرانی‌ اسلامی بررسی و اصول ومعیارهای مطلوب بیان گردد. برای تعمیم و گسترش الگوی مسکن ایرانی اسلامی نیاز به معرفی یک شهر یا منطقه شهری به عنوان الگو می باشد تا سایر مناطق به الگو برداری از آن منطقه ترغیب شوند. در این تحقیق برای تعمیم الگوی مطلوب، یک منطقه از مناطق 13 گانه شهر مشهد که بیشترین نزدیکی به مولفه های تعیین شده دارد به عنوان منطقه الگو تعیین و سایر مناطق را با الگوی تعیین شده تطبیق داده شده است. با استخراج مولفه‌های مسکن ایرانی اسلامی 11 شاخص‌هویت،اعتدال،دوریازبیهودگی،دوری‌‌‌‌ازکبر،رعایت‌سلسله‌مراتب،حیاط‌مرکزی داشتن،درونگرایی،امنیت،حیا،تراکم و مساحت تعیین و از طیف لیکرت استفاده وبا کمک نرم افزار expert choice وزن دهی و ارزشگذاری انجام شد.بعد لایه هابصورت رقومی وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شده و تحلیل ها ارایه شده است. نتایج نشان می‌دهد مولفه های مسکن ایرانی اسلامی در مناطق مختلف شهر مشهد که از آن به عنوان پایتخت معنوی ایران یاد می‌شود، رعایت نشده‌ و از مشخصه های مسکن ایرانیاسلامی فاصله دارد.بطوریکه معیار تراکم با وزن158سازگارترین معیار و مساحت با وزن 49/.دورترین فاصله را با معیار مطلوب در مسکن ایرانی – اسلامی تعلق گرفته است.دیگر یافته ها بیانگر این است که تنها منطقه 8 شهرداری مشهد با داشتن نیمی از شاخصهای مورد تحقیق بیشترین مطابقت را دارد و با داشتن بالاترین ارزش به مقدار2.44دربین سایر مناطق از نظر مشخصه مسکن ایرانی – اسلامی قابل قبول بوده است.

Patterning and measurement of Iranian-Islamic Housing Element in Mashhad metropolis

The identity of life in cities and its physical elements such as housing are of paramount importance. Housing is the smallest form of physical embodiment of humanenvironment interactions and spatial crystallization is a vital function of human habitation. Housing is considered to be a physical place and a primary shelter for family members.This shelter fulfills some of the basic needs of individuals or the household, such as sleeping, resting, protection from inclement weather, etc. . . . A proper housing or shelter is not limited to the physical structure of a house. Developing and proliferating IranianIslamic housing demand choosing a city or an urban district as a model, so that other districts be persuaded to follow. In this research, a district was chosen as a model from thirteen districts of Mashhad City. This was done based on the closeness of the elements of the district to the specified elements. Other districts, then, were compared with the model. Eliciting IranianIslamic housing elements, eleven indices were determined: identity, modulation, purposefulness, avoidance of arrogance, maintenance of hierarchy, having a central courtyard, introversion, security, modesty, density, and area. Using a Likert scale and Expert Choice software, weighting and evaluating were done. Afterwards, the numerical data were entered into GIS and analyzed. The results showed that various districts of Mashhad City, which is known as the spiritual capital of Iran, have not been formed in accordance with the IranianIslamic housing elements. The results also indicated that only municipality district number 8 has half of the research elements and the highest degree of conformity with the research indices. Having the highest value of 2.44 among all districts, this district was acceptable in terms of having IranianIslamic housing elements.