مدلسازی وردایی زمانی - مکانی بارش فصلی در ایران مرکزی

روابط بین بارشارتفاع را می توان به عنوان یک دستاورد مهم برای مطالعات بارشرواناب و مدیریت حوضه های آبریز بخصوص در مناطق خشک و نمیه خشک که شکنندگی بالایی دارند قلمداد کرد. در پژوهش پیش رو به مدلسازی وردایی زمانیمکانی فصلی بارشارتفاع در ایران مرکزی پرداخته شد. به این منظور داده های پایگاه دادهبارش آفرودیت برای یک دوره 30 ساله (19772007میلادی) مبتنی بر dem با تفکیک مکانی 30 متر با استفاده از دو مدل حداقل مربعات معمولی (ols) و رگرسیون وزن دار جغرافیایی (gwr) مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی دو مدل حاضر نشان داده است که مدل رگرسیون وزن دار جغرافیایی (gwr) بهتر می تواند روابط بارشارتفاع را در ایران مرکزی توضیح دهد. همچنین مشخص گردید که افزایش ضریب  برای مدل حداقل مربعات معمولی (ols) بخصوص در فصل بهار ناشی از همرفت و تشدید پدیده کوهبارش بوده است. کمبود بارش در ایران مرکزی را می توان در دو رسته بنیادین جای داد: 1 حاکمیت پرفشار جنب حاره در دوره گرم سال و 2 آورده های سامانه های غربی به جهت سایه بارش زاگرس سهم چندانی برای مناطق ایران مرکزی ندارد لذا فارغ از فقر بارش محتوای رطوبت هواسپهر این منطقه از ایران بسیار اندک است. بارش در ایران مرکزی دارای ساختار فضایی بوده و رفتار خوشه ای از خود نشان می دهد. همچنین مشخص گردید در ایران مرکزی بیشینه بارشی در بیشینه ارتفاعی حادث نمی شود و بیشینه و کمینه رابطه بارشارتفاع در ایران مرکزی بترتیب در پیش باد و پشت باد اتفاق می افتد.

Variance modeling spacetime seasonal rainfall in central Iran

Detection of the relationship between rainfall and altitude can be considered as an important achievement for rainfallrunoff studies and the management of catchment areas, especially in arid and dry soils that have a high brittleness. In the present study, the rainfallelevation timespace spatial modeling of central Iran is performed. For this purpose, the Aphrodite precipitation database was used for a 30year period (19772007) based on DEM and with a spatial resolution of 30 meters. In this regard, two models were utilized; ordinary least squares (OLS) and geographic weighted regressions (GWR). The evaluation of the two models showed that the GWR model can better explain the precipitationelevation relationships in central Iran. It was also found that the increase in the coefficient for the (OLS) model, especially in the spring, was due to the convection and exacerbation of the mountainous precipitation phenomenon. The precipitation in central Iran has a spatial structure and shows cluster behavior. It emerged that, in central Iran, the maximum rainfall does not occur at the maximum altitude, and the maximum and minimum of the rainfallaltitude relationship in central Iran occur before and behind the wind. Keywords: .