بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب‌آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی شهرستان زاهدان

مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان ها به صورت ناگهانی رخ داده‌است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان های بسیار زیادی دیده اند. یکی از راه های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را تمام سرپرستان خانوارهای شهری (146717نفر) و روستایی (21763نفر) شهرستان زاهدان تشکیل می‌دهد که از میان آنها حجم نمونه‌ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 322 پرسشنامه جداگانه به‌ صورت تصادفی طبقه بندی شده تکمیل ‌شده‌است. در این پژوهش برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده ‌شده‌است. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان تاب آوری اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیرساختی در جوامع شهری بالاتر از جوامع روستایی است و به عبارت دیگر تاب آوری جوامع شهری در سه شاخص اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیرساختی در حد مطلوب و در جوامع روستایی در حد نامطلوب است. تنها در شاخص سرمایه اجتماعی است که میزان تاب آوری جوامع روستایی بالاتر از جوامع شهری است و جوامع روستایی در شاخص سرمایه اجتماعی بالاتر از حدمطلوب ولی جوامع شهری پایین تر از حد مطلوب ارزیابی شده است.

Investigating the Level of Endurance in Urban and Rural Communities against Natural Hazards: A Case Study of the City of Zahedan

Natural hazards have always happened suddenly, and human societies have suffered a lot from them. One of the ways to cope with those hazards is to increase the resilience of communities against them. The purpose of this study is to investigate the extent to which rural and urban communities are discriminated against natural hazards. The present research is descriptiveanalytic in terms of method and applied in term of purpose. The statistical population of the study consists of all the heads of urban households (147,717) and rural familes (21,763) in Zahedan. Among them, a sample of 322 was elicited by using Cochran’s formula, and the participants completed questionnaires. In this research, descriptive and inferential statistics were used to analyze the data. The results of the research show that the level of economic, sociocultural and infrastructure resilience in urban societies is higher than that in rural societies. In other words, the resilience of urban communities in these three indicators is desirable, but it is undesirable in rural communities. It is only in the social capital index that the resilience of rural communities is higher than that in urban societies. Also, in this very index, rural communities rank higher than the average, while urban ones are lower than desirable.